Ο Τοίχος έχει την δική του ιστορία: Graffiti ή Διαφημίσεις?

Συνήθως δεν συμμετέχω στα λεγόμενα blogoπαίχνιδα. Τούτο εδώ όμως έχει κάτι διαφορετικό. Το να δεις πως γράφει το χέρι και όχι το πληκτρολόγιο των ανθρώπων είναι ενδιαφέρον. Έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε τα γραπτά μας ως την αποτύπωση της πληκτρολόγησης. Πόσοι από εμάς δεν έχουμε καιρό να πιάσουμε μολύβι (όχι στυλό, μολύβι) και να γράψουμε έστω το όνομά μας σε μια κόλλα χαρτιού και όχι σε έναν κειμενογράφο? (αλήθεια έχετε μολύβι σβήστρα και ξύστρα σπίτι σας???) Και να μην μιλήσουμε το θέμα της ορθογραφίας!!! Σκεφθείτε την πληκτρολόγηση χωρίς την αυτόματη διόρθωση. Δοκιμάστε να γράψετε ένα κείμενο (μια σελίδα ας πούμε) χωρίς την βοήθεια του speller!!! Πόσα ορθογραφικά λέτε να κάνετε κατά μέσο όρο??? Για αυτό λοιπόν δέχομαι την πρόσκληση του bosko και καταθέτω την δική μου εκδοχή του ιδιόχειρου σημειώματος. Ανέκαθεν μου άρεσαν τα γκράφιτι. Προτιμώ να βλέπω έναν τοίχο γεμάτο όμορφα γκράφιτι παρά έναν γκρίζο τοίχο. Έτσι αποφάσισα να κάνω το δικό μου εδώ στον τοίχο του Γιουσουρούμ και προσκαλώ τους πέντε πρώτους που θα διαβάσουν το post αυτό να κάνουν το ίδιο (visitors 354-358). Απομακρυνθείτε λίγο από την οθόνη και κοιτάξτε την. Λόγια του αγαπημένου Νικόλα Άσημου. Θεωρώ τα γκράφιτι «τέχνη του δρόμου» και όχι βανδαλισμό του. Εξάλλου μπορεί κάποιος να μου πει ποια είναι διαχωριστική τους γραμμή? Ο Ανδριωτάκης στην Ελευθεροτυπία το έθεσε πανέμορφα "Ποιός είναι περισσότερο βάνδαλος, ένας ζωγράφος του δρόμου ή μια εταιρεία που διαφημίζει τα προϊόντα της σε δημόσιο χώρο???"

Η ιστορία των γκράφιτι είναι λίγο πολύ γνωστή. Αν και τα πρώτα δείγματα γραφής συνθημάτων εμφανίζονται στην Αρχαία Ρώμη και στο Σινικό Τοίχος, χρειάστηκε να περάσουν εκατοντάδες χρόνια ώστε η ιδιότυπη μορφή έκφρασης, ή τέχνης κατ ΄άλλους να επανεμφανιστεί στους δρόμους μιας σύγχρονης πόλης. Είμαστε στο 1966 στη Φιλαδέλφεια της Αμέρικας όπου δύο τύποι έγραφαν τα ψευδώνυμα τους από άκρη σε άκρη της πόλης. Τα ιστορικά ψευδώνυμα ήταν CORNBREAD και COOL EARL. Ο λόγος που οι δύο τύποι επιδόθηκαν στο αποκαλούμενο “bombing” της πόλης? Άγνωστος. Σχεδόν ταυτόχρονα εμφανίστηκε (ίσως μεταφέρθηκε εκεί) στην Νέα Υόρκη ο KILROY, ο οποίος συνήθιζε να ζωγραφίζει παντού φιγούρες με τη φράση "Kilrοy was here". Φτάνουμε έτσι στο 1971 όπου κάνει την εμφάνισή του ο θρυλικός πλέον Ελληνοαμερικάνος TAKIS. O TAKIS (Δημήτρης το όνομά του) δούλευε ως κούριερ, οπότε κινούνταν σε όλη την πόλη, και έγραφε παντού (σε τοίχους ακόμα και στο μετρό) TAKIS 183. Το 183 προερχόταν από τον δρόμο που ζούσε την 183η οδό. Η όλη ιστορία πήρε δημοσιότητα μετά από μια συνέντευξή του στους New York Times με. Αυτό ήταν. Ο TAKIS έγινε διάσημος και η Νέα Υόρκη γέμισε με τα λεγόμενα tags διαφόρων ατόμων: Mary 122, George 21 κτλ. Εκτός από τους δρόμους, το μετρό αποδείχθηκε ένα άριστο μέσο για τους writers (έτσι αποκαλούνται οι “καλλιτέχνες” του είδους), που συναγωνίζονταν για το ποιος θα "χτυπήσει" τα περισσότερα βαγόνια σε μια νύχτα. Ο SUPER KOOL 223 από το Bronx και ο WAP από το Brooklyn ήταν από τους πρώτους που χρησιμοποίησαν σπρέι, σχεδιάζοντας πιο "φαρδιά" γράμματα, προσθέτοντας σχέδια όπως γραμμές, βούλες, αστέρια, στο εσωτερικό των γραμμάτων. Σύντομα έχουμε και την εμφάνιση των διαφορετικών στιλ γκράφιτι: Broadway style, Softie / Bubble letters, Mechanical lettering κλπ.

Στα τέλη της δεκαετίας του 70 οι αρχές στην Νέα Υόρκη αρχίζουν και παίρνουν μέτρα κατά του φαινομένου. Τα γκράφιτι πλέον θεωρούνται απαγορευμένα ενώ και τα σπρέι είναι δυσεύρετα Η αστυνομία φυλάσσει πλέον καλύτερα το μετρό. Και όπως καταλαβαίνετε κάτι που απαγορεύεται γίνεται πρόκληση. Έτσι έχουμε την δημιουργία των πρώτων ομάδων και την έναρξη ενός «πολέμου» μεταξύ των writers και των αρχών. Γράφετε εσείς? Τα σβήνουμε εμείς αμέσως! Τα σβήνετε εσείς? Τα ξαναφτιάχνουμε εμείς σε χρόνο μηδέν.!!!! Φυσικά τα μέτρα, οι βαρύτερες ποινές, καθώς και η εξάπλωση της βιας στους δρόμους της πόλης είχαν ως αποτέλεσμα την μείωση των ιδιότυπων καλλιτεχνών. Είναι η λεγόμενη "survival of the fittest" εποχή. Στην Ελλάδα το γκράφιτι κάνει την εμφάνισή του στις αρχές της δεκαετίας του 1980 και γρήγορα εξαπλώνεται παντού. Βαγόνια τρένων, τοίχοι, κάθε είδους διαθέσιμης επιφάνειας παίζουν το ρόλο του καμβά. Διάφορα φεστιβάλ έχουν διοργανωθεί σε πολλές πόλεις της χώρας. Μην ξεχνάμε και το πρόγραμμα «Χρωμόπολις» που πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της «Πολιτιστικής Ολυμπιάδας 2001 – 2004» σε δέκα πόλεις της χώρας (Πειραιάς, Πάτρα, Θεσσαλονίκη, Βόλος, Ιωάννινα, Μυτιλήνη, Χανιά, Αλεξανδρούπολη. Καλαμάτα και Ρόδο) και περιελάμβανε την δημιουργία γκράφιτι σε δέκα δημόσια και ιδιωτικά κτίρια. Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στην ομάδα «Carpe Diem» με ένα έργο που περιλαμβάνει, εκθέσεις, σεμινάρια, έκδοση λευκωμάτων, εικαστικές παρεμβάσεις σε κτίρια κλπ.

Σας αφήνουμε με προτάσεις για ταινίες, όπως το Turk 182 τη βιογραφική ταινία για τον Basquiat που υπήρξε από τους πρώτους που έβαλαν το γκράφιτι σε γκαλερί και το Bomb the System, τις περιπέτειες δύο καλλιτεχνών του γκράφιτι που γεμίζουν την πόλη με τις δημιουργίες τους στις νυχτερινές τους εξορμήσεις. Δείτε στα επιπλέον της ημέρας ένα ωραίο βιντεάκι και απολαύστε την δημιουργία ενός γκράφιτι. Α, και δεν πιστέυω να κοιτάζετε στραβά εκείνον τον απαίσιο τοίχο απέναντι απο το γραφέιο σας!! Ντροπή!!! Φωνάξτε και κάποιον να σας βοηθήσει!!!

Πληροφορίες και πηγές
http://www.ypovrixio.gr/article.php?issues_no=33&contents_id=202
http://www.ekathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_3_06/02/2008_258261
http://www.tanea.gr/Sector.aspx?d=20080305&nid=7724410&spid=221
http://blogs.exodos.gr/index.php?option=com_myblog&blogger=freetime&Itemid=42
http://www.hiphopkinima.com/portal/content/view/201/221/
http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathglobal_2_10/04/2005_1283928

(για το http://www.autographcollectors.blogspot.com/)