25 Απριλίου 1974 - η επανασταση των γαρυφαλλων

Σαν σήμερα το 1974 έγινε στην Πορτογαλία η αποκαλούμενη επανάσταση των γαρυφάλλων (Revolução dos Cravos). Μια επανάσταση με σκοπό την ανατροπή της πολύχρονης δικτατορίας που είχε απιβληθεί στην χώρα στις 28 Μαΐου του 1926 με επικεφαλής τον Αντόνιο ντε Ολιβέιρα Σαλαζάρ και είχε ονομαστεί  "Estado Novo" (Νέο Κράτος). 

Ο πόλεμος που διεξήγαγε η Πορτογαλία από το 1961 έως το 1974 για να διατηρήσει τον έλεγχο των αποικιών της στην Αφρική, είχε αποβεί ιδιαίτερα δαπανηρός αφού απορροφούσε το 40% του προϋπολογισμού. Χαμηλόβαθμοι στρατιωτικοί (κυρίως φιλοδημοκρατικοί και φιλοκομμουνιστές) συγκρότησαν το «Κίνημα των Ενόπλων Δυνάμεων» με σκοπό να ανατρέψουν το καθεστώς και να εδραιώσουν μια σύγχρονη δημοκρατία στην Πορτογαλία.  

Εκείνο το πρωϊνό και με απόλυτα συνωμοτικό τρόπο κινήθηκαν προς την Λισσαβώνα έχοντας ως αρχηγό τον ταγματάρχη Οτέλο Σαράιβα ντε Καρβάλιο. Τα δύο κύρια συνθήματα της επανάστασης  προήρθαν από δυο τραγούδια. Το «Μετά το Αντίο» («E depois do adeus»), με ερμηνευτή τον Πάουλο ντε Καρβάλιο που εκπροσωπούσε τη χώρα στον διαγωνισμό της Γιουροβίζιον που γινόταν αργά το βράδυ της 24ης Απριλίου και το«Γκράντολα, μελαψή πόλη» («Grandola, Vila Morena») του αντιστασιακού τραγουδιστή Ζέκα Αφόνσο που ακούστηκε στις 12:20 τα ξημερώματα από το κρατικό ραδιόφωνο, δίνοντας το γενικό πρόσταγμα της εξέγερσης.

 

Το όνομα της εξέγερσης "Επανάσταση των Γερυφάλλων" προήρθε από την κίνηση των χιλιάδων Πορτογάλων που ξεχύθηκαν στους δρόμους της Λισσαβώνας και προέτρεοαν τους κυβερνητικούς στρατιώτες να ενωθούν με τους επαναστάτες και να βάλουν στις κάννες των όπλων τους από ένα κόκκινο γαρίφαλο σε ένδειξη ειρήνης και συμφιλίωσης.Έξι ώρες αργότερα το καθεστώς είχε καταρρεύσει. Η επανάσταση ήταν σχεδόν αναίμακτη με μόλις 4 νεκρούς και είχε ώς άμμεσο αποτέλεσμα την ανεξαρτητοποίηση όλων των αποικιών της Πορτογαλίας.

Τη διακυβέρνηση της Πορτογαλίας θα αναλάβει για τα επόμενα δύο χρόνια η επταμελής «Χούντα Εθνικής Σωτηρίας», με επικεφαλής τον στρατηγό Αντόνιο Ριμπέιρο ντε Σπίνολα. Την περίοδο αυτή δόθηκε στους κόλπους της σκληρή μάχη για την εξουσία μεταξύ αριστερών και δεξιών αξιωματικών. Η επικράτηση των μετριοπαθών δυνάμεων οδήγησε στο σημαδιακό 1976. Το έτος αυτό ψηφίστηκε το νέο δημοκρατικό Σύνταγμα κι έγιναν οι πρώτες πολυκομματικές εκλογές, που ανέδειξαν στην Προεδρία τον στρατηγό Αντόνιο Ραμάλιο Εάνες και στην πρωθυπουργία τον σοσιαλιστή Μάριο Σοάρες. Η Πορτογαλία μπήκε οριστικά σε δημοκρατική ρότα και το 1986 έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 


Εμπευσμένη από γεγονότα εκείνης της περιόδο είναι η υπόεροχη ταινία Capitães de Abril (2000) της Maria de Medeiros.
 

Η «Επανάσταση των Γαρυφάλλων» προκάλεσε το «τρίτο κύμα του εκδημοκρατισμού», όπως το ονόμασε ο γνωστός πολιτικός επιστήμονας Σάμιουελ Χάντιγκτον, που εξαπλώθηκε στην Ελλάδα (24 Ιουλίου 1974), την Ισπανία (1975) και τη Λατινική Αμερική.

ΠΗΓEΣ:
http://www.sansimera.gr/articles/252#ixzz2zvSxl0ej
http://el.wikipedia.org/
http://tvxs.gr/news/san-simera/saranta-xronia-apo-tin-epanastasi-ton-garyfallon