Περί jazz και όχι μόνο....

Αλήθεια όταν διαβάζετε ένα κείμενο με θέμα το αγαπημένο σας είδος μουσικής, είτε αυτό είναι δισκοκριτική είτε παρουσίαση κάποιου καλλιτέχνη, καταλαβαίνετε τα πάντα? Μπορείτε να ακολουθήσετε τις ειδικές αναφορές του συγγραφέα του κειμένου?? (παίρνουμε την περίπτωση που ο υπογράφων το κείμενο είναι και γνώστης του αντικειμένου που σχολιάζει). Πόσες φορές δεν αναρωτηθήκατε που τα ξέρει ο άνθρωπος όλα αυτά???. Τώρα θα πείτε ότι στην εποχή στο διαδικτύου δεν υπάρχει πληροφορία που να μην μπορεί να γίνει κτήμα μας. Όμως στην εποχή της υπερπληροφόρησης και των δισεκατομμυρίων άρθρων επί παντός επιστητού, το πρόβλημα έχει μετατεθεί από την εύρεση της πληροφορίας στην αξιολόγησή της. Πράγμα που τις περισσότερες φορές είναι αρκετά δύσκολο και απαιτεί διάθεση και χρόνο για περαιτέρω έρευνα και σίγουρα την ύπαρξη κάποιων πηγών που αντικειμενικά αποτελούν τις αναφορές βάσεις (όσο αυτές μπορούν να χαρακτηριστούν έτσι). Στο γιουσουρούμ εκτός της ελληνικής αγγλόφωνης σκηνής αρέσουν όπως έχουμε πει και άλλά είδη, χωρίς να είμαστε τελικά σίγουροι ότι υπάρχουν διαχωριστικές ταμπέλες και μάλιστα πληθώρα τέτοιων στον κόσμο της μουσικής. Εντάξει, άλλο το ροκ και άλλο το ρεμπέτικο αλλά όταν οι ταμπέλες γίνονται αναρίθμητες και τα όρια δυσδιάκριτα και πολλές φορές «ακαταλαβίστικα» ή στην χειρότερη των περιπτώσεων αντικείμενο διαμάχης περί της ανακάλυψης τους τότε τα πράγματα αλλάζουν.

Ένα είδος μουσικής που πυκνά συχνά ακούγεται εδώ στο γιουσουρούμ είναι και η jazz. Ναι, εκείνος ο περίεργος συνδυασμός διαφορετικών και περίεργων μελωδιών (με την έννοια που εμείς στην δύση αντιλαμβανόμαστε την μελωδία και την αρμονία) και τις περισσότερες φορές «τεμπέλικων» και «γερασμένων» ρυθμών (όπως πολλοί αποκαλούν τους jazz ήχους). Πριν χρόνια όταν αναζητούσαμε πληροφορίες για το τι εστί jazz, για τα πως και για τα γιατί είχαμε την τύχη να πέσουμε πάνω σε ένα εξαιρετικό βιβλίο από έναν πραγματικό γνώστη του είδους όπως αποδείχτηκε στην συνέχεια όταν και αναζητήσαμε πληροφορίες για συγγραφέα και βιβλίο. Πρόκειται για το βιβλίο «Τζαζ» του Marshall W. Stearns. Ένα βιβλίο για το οποίο ο Λουις Άρμοστρονγκ είπε «Φίλε, τούτο το βιβλίο λέει την πραγματική ιστορία της τζαζ από την Αφρική κάτω, μέχρι σήμερα», ενώ ο μεγάλος Ντιούκ Έλιγκτον «Πρόκειται για τη βασική ιστορία της τζαζ που όλοι περιμέναμε...σαν εισαγωγή στο θέμα αυτό, για τον νοήμονα αναγνώστη, είναι αξεπέραστη». Και όταν δύο θρύλοι της τζαζ (και όχι μόνο) μιλάνε έτσι για ένα βιβλίο τότε δεν μπορούμε παρά να το κατατάξουμε στα αξιόλογα και αξιόπιστα του είδους.

Στο οπισθόφυλλο ένα κείμενο που τα λέει όλα «Ο Μάρσαλ Στερνς εξιστορεί συστηματικά και αντικειμενικά την ιστορία της τζαζ, από τις ρίζες της στην Αφρική και τις Δυτικές Ινδίες μέχρι τη διαμόρφωσή της σε τέχνη η οποία αφού επηρέασε τον αμερικανικό πολιτισμό, εξαπλώθηκε σ' όλες τις γωνιές του κόσμου. Ασχολείται διεισδυτικά με τις λιγότερο γνωστές απαρχές της, την ανάμειξη δηλαδή της μουσικής κληρονομιάς του Αφρικανού μαύρου και των στοιχείων της ευρωπαϊκής μουσικής που συνάντησε κατά την άφιξή του στο Νέο Κόσμο. Περιγράφει τη γέννηση της τζαζ στη Νέα Ορλεάνη, την καταγωγή των τραγουδιών της δουλειάς, τα σπιρίτσουαλ, τα μπλουζ, τα μίνστρελ, την εποχή του σουίγκ, την αφρο-κουβανέζικη επίδραση, την εμφάνιση του μποπ και τις μεταγενέστερες εξελίξεις. Αναλύει τις διαφορές των στιλ όπως αναπτύχθηκαν στα μεγάλα κέντρα της τζαζ, το Σικάγο, τη Νέα Υόρκη, το Σαιντ Λούις και το Κάνσας Σίτι και ακολουθεί την πορεία και την εξέλιξή της μέχρι την παγκόσμια διάδοση και εμπορικοποίησή της. Τα κεφάλαια που αναφέρονται σε πιο τεχνικά μουσικολογικά θέματα, είναι γραμμένα με απλότητα και σαφήνεια και είναι κατανοητά και από τους ειδικούς όσο και από τους απλούς αναγνώστες. Οι μεγάλες προσωπικότητες της τζαζ οι οποίες συνέβαλαν δημιουργικά στην εξέλιξή της, τοποθετούνται κατά το βαθμό που την επηρέασαν με αντικειμενική αξιολόγηση και ακριβείς χαρακτηρισμούς. Το βιβλίο αυτό είναι το βασικό έργο για την τζαζ και είναι αποτέλεσμα μακροχρόνιων ερευνών στις πηγές και μελετών σε όλες τις περιοχές που σχετίζονται με την τζαζ και τους δημιουργούς της».

Ο Μάρσαλ Στερνς γεννήθηκε στο Κέιμπριτζ της Μασαχουσέτης το 1908 και πέθανε το 1966. Αφού σπούδασε νομικά στο Χάρβαρντ, συνέχισε με κάτι που του άρεσε περισσότερο. Λογοτεχνία στο Γέηλ. Υπήρξε καθηγητής αγγλικής λογοτεχνίας σε πολλά πανεπιστήμια τς Αμέρικα, ενώ δίδαξε και ιστορία της τζαζ στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης. Το 1956 εκδίδεται το βιβλίο του «the story of jazz” για το οποία τα είπαμε πριν, ενώ λίγο πριν το 1952 είχε ιδρύσει το πρώτο και σπουδαιότερο «Ινστιτούτο σπουδών της Τζαζ». Ένα ινστιτούτο με ένα πλούσιο αρχείο γεμάτο από μουσικά όργανα, παλιούς δίσκους, δημοσιεύσεις και ντοκουμέντα που αφορούν στην ιστορία της τζαζ. Ενώ το περιοδικό Journal of Jazz Studies πρωτοκυκλοφόρησε (1973) από τις εκδόσεις του ινστιτούτου.

Αυτά προς το παρόν για την ιστορία της τζαζ. Καλό τριήμερο να έχουμε. Σας αφήνουμε με λίγο swing μέρες που είναι (από την ταινία swing kids).