Κυριακή 11 Δεκεμβρίου 2011

Alexander Herzen: η πρόοδος, ο στόχος και η απάτη


Είναι πραγματικά περίεργο πως κάποιοι προσπαθούν να μας πείσουν ότι όλες αυτές οι θυσίες στις οποίες μας υποβάλλουν είναι για το καλό τόσο το δικό μας όσο και των επόμενων γενεών. Το έργο "θυσίες εδώ και ρύζι και μέλι μετά" είναι χιλιοπαιγμένο και ίσως να αρχίζει να κουράζει. Ολόκληρες θρησκείες και πολιτικά συστήματα έχουν στηριχτεί σε αυτό και πλέον ίσως είναι καιρός να γραφτεί νέο σενάριο. Και αν το θέμα του "σωστού" και "ηθικού" τρόπου ζωής μπορεί και να το συζητήσουμε και να έχει και ενδιαφέρον, εκείνο για το οποίο δεν μπαίνουμε καν στην διαδικασία ανταλλαγής απόψεων είναι αυτό των θυσιών των κοινωνικών και ανθρωπιστικών κεκτημένων ώστε να ζήσουν κάποιοι, κάποτε σε έναν ίσως καλύτερο κόσμο. Και επειδή τα περισσότερα (άν όχι όλα) έχουν ειπωθεί κατά το παρελθόν και καλύτερα από εμάς ας πάμε στο 1847 όπου ο Ρώσος διανοούμενος και φίλος του Μπακούνιν (έτσι για να δώσουμε και πλαίσιο στο οποίο κινούταν) Αλεξάντερ Χέρζεν έγραφε:

"Αν η πρόοδος είναι ο στόχος, τότε για ποιούς δουλεύουμε; Ποιός είναι αυτός ο Μολόχ, ο οποίος, καθώς τον πλησιάζουν οι καταπονημένοι, αντί να τους επιβραβεύει, αποτραβιέται και, σαν παρηγοριά στα εξαντλημένα πλήθη που φωνάζουν "Εμείς, οι μελλοθάνατοι, σε χαιρετούμε!", μπορεί να δώσει μόνο τη γελοία απάντηση ότι με το θάνατό τους όλα θα είναι ωραία στη γη; Επιθυμείτε πραγματικά να καταδικάσετε τα ανθρώπινα όντα, τα οποία ζουν σήμερα το θλιβερό ρόλο των καρυάτιδων που βαστούν την οροφή, πάνω στην οποία μια μέρα θα χορεύουν άλλοι, ή το ρόλο των άθλιων δούλων στη γαλέρα που, βουτηγμένοι ως τα γόνατα στη λάσπη, τραβούν κουπί με τις ταπεινόφρονες λέξεις στη σημαία τους: "Μελλοντική Πρόοδος"; Ένας στόχος που είναι απείρως μακριά δεν είναι καν στόχος, είναι απάτη. Ένας στόχος πρέπει να είναι κοντά - τουλάχιστον στο μισθό του εργάτη ή στη χαρά από την εργασία που εκτελείται. Κάθε εποχή, κάθε γενιά, κάθε ζωή είχε, και έχει τις δικές της εμπειρίες, και en route νέα αιτήματα γεννιούνται, νέες μέθοδοι".

Το παραπάνω απόσπασμα έχει χρησιμοποιηθεί πολλάκις σε συζητήσεις περί του καθεστώτος της (πρώην) Σοβιετικής Ένωσης αλλά σίγουρα δεν είναι και άσχετο στην κουβέντα περί των θυσιών που μας ζητούν οι υπέρμαχοι των (νεο)φιλελέυθερων και καπιταλιστικών ιδεωδών. Αλήθεια αυτές οι θυσίες θα προστατεύσουν των μέλλον των παιδιών μας ή το παρόν κάποιων ξένων?? Και αν σε κάποιους τέτοιες κουβέντες ακούγονται ουτοπικές δεν πειράζει. Καληνύχτα τους και καλό μας ξημέρωμα.

Δεν υπάρχουν σχόλια: