Η τελευταία αγκαλιά

Τόπος : Ντάκα Μπαγκλαντές
Χρόνος : Μαϊος 2013
Φωτογράφος: Τασλίμα Ακτερ

Χωρίς λεζάντα και χωρίς άλλα λόγια πλην αυτών που βρίσκονται ήδη στην φωτογραφία

Afghan Girl : Η ιστορία μιας φωτογραφίας και μιας γυναίκας....

Κατά την διάρκεια του προβλήματος που είχαμε με την google δυο post διεγράφησαν και δεν καταφέραμε να τα επαναφέρουμε στην χωροχρονική τους θέση. Έτσι και επειδή δεν θέλαμε να μην υπάρχουν οι συγκεκριμένες στα περιεχόμενα του blog αποφασίσαμε να τα "ξαναγράψουμε" εκμεταλλευόμενοι το γεγονός ότι η ίδια η google έχει αποθηκευμένη ακόμη (αλλά άγνωστο για πόσο) την σελίδα των αναρτήσεων αυτών. Σήμερα ανεβάζουμε την πρώτη από τις δυο αναρτήσεις μαζί με όποια σχόλια καταφέραμε να "σώσουμε". H πρωτη ημερομηνία δημοσίευσης της ανάρτησης ήταν Τρίτη 29 Ιανουαρίου 2009.

 ----------------------------------------------------------------------------------

Αποτελεί (ίσως) το διασημότερο εξώφυλλο περιοδικού όλων των εποχών. Η φωτογραφία της έχει γίνει σύμβολο φιλο-μεταναστευτικών και φιλο-προσφυγικών οργανώσεων σε όλο τον κόσμο. Ο άνθρωπος που τράβηξε την φωτογραφία δεν ήξερε καν το όνομά της, το οποίο έμεινε άγνωστο επί 15 χρόνια. Εκείνη δεν ήξερε την ύπαρξη της διάσημης φωτογραφία της και δεν γνώριζε (φυσικά) και την τεράστια απήχηση της. Όποιος έχει δει την φωτογραφία αυτή δεν υπάρχει περίπτωση να μην έχει σχολιάσει το υπέροχο πράσινο χρώμα των ματιών και να μην έχει μαγνητιστεί, μαγευτεί και προβληματιστεί από το βλέμμα της μικρής (τότε) Αφγανής προσφυγοπούλας που κοιτά με θυμό την κάμερα.



Το 1984 ο Αμερικάνος φωτογράφος Steve McCurry μεταμφιεσμένος σε ντόπιο βρέθηκε στο Πακιστάν, στην ελεγχόμενη από Αφγανούς επαναστάτες περιοχή, καταγράφοντας με την μηχανή του τα πολεμικά γεγονότα της περιοχής. Στο προσφυγικό «στρατόπεδο» Nasir Bagh ο McCurry είχε μια από τις ελάχιστες ευκαιρίες να απαθανάτιση στιγμές από την ζωή των Αφγανών γυναικών προσφύγων. Εκεί σε ένα άτυπο σχολείο σήκωσε την κάμερά του και τράβηξε την φωτογραφία που θα του χάριζε μια θέση στην αιωνιότητα. Η νεαρή προσφυγοπούλα (θα πρέπει να) ήταν τότε περίπου 13 ετών και από το γεμάτο (και) θυμό βλέμμα της εύκολα μπορεί κανείς να καταλάβει ότι δεν απολάμβανε και πολύ τη φωτογράφισή της. Στη φωτογραφία δόθηκε ο τίτλος "Afghan Girl" και έγινε το εξώφυλλο στο τεύχος Ιούνιου 1985 του National Geographic.

Το Ιανουάριο του 2002 ο McCurry και μια ομάδα του περιοδικού στέλνονται στο Αφγανιστάν με σκοπό να βρουν και να αποκαλύψουν την ταυτότητα της νεαρής. Ο McCurry είχε προσπαθήσει πολλές φορές στην δεκαετία του 90 να κάνει το ίδιο αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Ήταν ίσως μια από τις τελευταίες ευκαιρίες να μάθει ο κόσμος το όνομα της αφού το Nasir Bagh είχε αποφασιστεί να κλείσει. Με την φωτογραφία στα χέρια απευθύνθηκαν στους εναπομείναντες κατοίκους του καταυλισμού. Εκεί πολλοί ισχυρίστηκαν πως την ήξεραν, άλλοι πως ήταν η γυναίκα τους και πολλές γυναίκες εμφανίστηκαν υποστηρίζοντας πως είναι το διάσημο «Afghan Girl». Μέχρι που εμφανίστηκε κάποιος που όπως είπε είχε μεγαλώσει με το κορίτσι αυτό στον καταυλισμό. Πως το όνομά της ήταν Sharbat Gula και πως θα τους οδηγούσε σε αυτή. Τους πήρε 3 μέρες να φτάσουν στο χωριό που ζούσε και όταν εκείνη εμφανίστηκε μπροστά τους ο McCurry ήταν σίγουρος: ήταν αυτή.

Η ιστορία της 30χρονής περίπου πλέον Gula δεν διαφέρει και πολύ από τις ιστορίες άλλων προσφύγων σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη και ειδικά του Αφγανιστάν με τα 23 χρόνια πολέμου και τα 3.5 εκατομμύρια προσφύγων. Κατά την διάρκεια της συνάντησής της με τον φωτογράφο η Gula έμεινε σχεδόν ανέκφραστη και αμίλητη (η παράδοση δεν επιτρέπει σε παντρεμένη γυναίκα να μιλά και να χαμογελά σε ξένους) Απάντησε σε ελάχιστες ερωτήσεις και τα κενά της ζωής της φωτίστηκαν με την βοήθεια του αδερφού της Kashar Khan και ενός Πακιστανού δημοσιογράφου του Rahimullah Yusufzai ο οποίος ανέλαβε τον ρόλο του μεταφραστή. Ήταν περίπου 6 χρόνών (ακόμη και η ίδια δεν είναι σίγουρη για την ηλικία της) όταν οι γονείς της σκοτώθηκαν κατά την διάρκεια των Σοβιετικών βομβαρδισμών.Για να σωθούν ο Kashar Khan και οι τέσσερις αδερφές του πέρασαν με την βοήθεια της γιαγιά τους από τα χιονισμένα βουνά στο Πακιστάν Κάθε φορά που ακουγόταν αεροπλάνο κρυβόταν μέσα σε σπηλιές και οι ήχοι αυτοί παρέα με τον τρόμο που προκαλούσαν έχουν χαραχθεί βαθιά μέσα στην Gula όπως και σε κάθε παιδί που ζει παρόμοιες καταστάσεις. Κάπως έτσι έφτασαν στο Nasir Bagh όπου τραβήχτηκε η φωτογραφία. Η Gula παντρεύτηκε στα 16 της και έχει 3 παιδιά. Δύο κορίτσια, την Robina και την Zahida, και ένα αγόρι τον Alia. Ξέρει να γράφει το όνομά της αλλά όχι και να διαβάζει. Η ίδια είπε πως «αγαπούσα το σχολείο και ήθελα να το τελειώσω. Όμως αναγκάστηκα να το εγκαταλείψω. Είναι ίσως πολύ αργά και για την μεγάλη μου κόρη, αλλά ελπίζω τα δυο μικρά να έχουν την ευκαιρία το τελειώσουν». Ζει το περισσότερο καιρό (εξαιτίας του άσθματός της) στο βουνό μακριά από τον άντρα της, σε ένα χωριό χωρίς σχολείο, ιατρείο και ως παραδοσιακή Αφγανή φορά την πολύχρωμη μπούρκα της για την οποία λέει πως : «είναι ένα όμορφο ρούχο να φοράς και όχι κατάρα». Η ίδια θυμάται έντονα την στιγμή της φωτογράφιση της από τον McCurry καθώς ήταν η πρώτη και η τελευταία (μέχρι την νέά του συνάντηση το 2002) φωτογραφία της. Δεν είχε δει ποτέ της την διάσημη φωτογραφία της και κατ‘επέκταση τον εαυτό της ως κοριτσάκι.

Φωτογραφίες της σύγχρονης καθημερινότητας της χρησιμοποιήθηκαν στο τεύχος του Απριλίου 2002 του National Geographic με κύριο θέμα την ιστορία της. Έγινε το θέμα ενός ντοκιμαντέρ με τίτλο Search for the Afghan Girl, και προς τιμή της το National eographic δημιούργησε το ίδρυμα Afghan Girls Fund που έχει ως σκοπό την εκπαίδευση Αφγανών κοριτσιών.

Φωτογραφίες προσφύγων είδαμε και θα δούμε πολλές αυτές τις ημέρες με τα γεγονότα στη Γάζα. Μπορεί καμιά φωτογραφία σύγχρονης προσφυγοπούλας να μην γίνει διάσημη όσο η "Afghan Girl", αλλά ας ελπίσουμε να σταματήσουν αυτό που πολλοί (πολιτικοί, δημοσιογράφοι και μη) ονομάζουν (τι ν πεί κανείς???) παράπλευρες απώλειες. Αυτές δεν είναι απώλειες είναι δολοφονίες. Οι άμαχοι δυστυχώς πάντα πληρώνουν πολύ ακριβά τα όποια και όπου παιχνίδια εξουσίας Τα παιδιά στην χώρα μας αυτές τις ημέρες επέστρεψαν στα σχολεία τους μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων.

Τα παιδιά στην Παλαιστίνη πηγαίνουν στα σχολεία τους όχι για να συνεχίσουν τις (όποιες) σπουδές τους, αλλά να κρυφτούν και να σωθούν από τους ανελέητους και ανεξήγητους σε αυτά βομβαρδισμούς. Δεν χρειάζονται εξώφυλλα περιοδικών. Χρειάζονται ανθρωπιά. Τίποτε άλλο. ΤΕΛΟΣ.

***Διαβάστε εδώ το σχετικό με το Afghan Girl άρθρο στο National Geographic, ενώ εδώ ένα Αφιέρωμα στον Steve McCurry.  

Kevin Carter: Η ιστορία ενός φωτογράφου και πίσω από μια διάσημη φωτογραφία!!!

Hi Time magazine, hi Pulitzer Prize
Vulture stalked white piped lie forever
Wasted your life in black and white

'Kevin Carter', Manic Street Preachers, 1996

Μάρτιος 1993. Το Σουδάν πληγώνεται από τον εμφύλιο πόλεμο που έχει τις ρίζες του χρόνια πριν. Ο νοτιοαφρικάνικης καταγωγής φωτογράφος Kevin Carter και ο βοηθός του Γιάο Σίλβα βρίσκονται στο νότιο τμήμα της χώρας με σκοπό την φωτογράφηση των ενεργειών και βημάτων του επαναστατικού κινήματος. Οι πολίτες λιμοκτονούν. Πεθαίνουν κάθε μέρα από ασιτία και έλλειψη ιατροφαρμακευτικής βοήθειας. Στο χωριό Ayod βρίσκεται ένα κέντρο σίτισης της Unicef. Εκεί λίγο πριν της είσοδο του κέντρου ο Carter σηκώνει την φωτογραφική του μηχανή και περιμένει υπομονετικά (όπως ο ίδιος θα δηλώσει αργότερα) περίπου 20 λεπτά για να αποθανατίσει μια σκηνή που θα μείνει στην ιστορία. Τι ήταν όμως αυτό που του τράβηξε την προσοχή και τον στιγμάτισε για την υπόλοιπη ζωή του?? Εκεί λίγο πριν τον "παράδεισο" , ένα υποσιτισμένο κοριτσάκι προσπαθεί με ότι δυνάμεις του έχουν απομείνει να φτάσει στην πόρτα που μπορεί να του σώσει την ζωή. Λίγο πιο μακριά ένα αρπακτικό περιμένει και αυτό υπομονετικά (όπως και ο Carter) να συμβεί το μοιραίο και να εξασφαλίσει την τροφή του. Ο Carter, όπως σημείωσε αργότερα, παρακαλούσε να ανοίξει ο γύπας τα φτερά του ώστε να γίνει το σκηνικό της φωτογράφησή του πιο εντυπωσιακό (έλεγε «αυτή θα ήταν η πιο φοβερή φωτογραφία, γιατί θα έμοιαζε σαν να ήταν έτοιμο να σκεπάσει και να εξαφανίσει το παιδί») κάτι που μπορεί να μην έγινε αλλά η φωτογραφία που τράβηξε άλλαξε τα πάντα στον μικρόκοσμό του και όχι μόνο.
Οι New York Times αγόρασαν τα δικαιώματα της φωτογραφίας του Carter και την δημοσίευσαν στο φύλλο της 26ης Μαρτίου 1993. Αυτό ήταν. Εκατοντάδες άνθρωποι επικοινώνησαν με τα γραφεία της εφημερίδας για να μάθουν την τύχη του μικρού κοριτσιού. Όμως κανείς δεν ήξερε. Κανείς δεν έμαθε. Πολλοί υποστηρίζουν ότι το κοριτσάκι έφτασε τελικά στον καταυλισμό της Unicef αλλά το τι απέγινε μετά είναι άγνωστο. Επίσης έχει γραφτεί ότι μετά την λήψη της φωτογραφίας ο Carter έδιωξε το αρπακτικό και απλά έφυγε. Αλλού πως ο Κάρτερ το σήκωσε και το πήγε στους γιατρούς, στο κέντρο της UNICEF. Όταν κάποια στιγμή ο Carter ρωτήθηκε το μόνο που απάντησε ήταν «το πήραν». Τίποτε άλλο. Και κανείς δεν έμαθε ποτέ.

Περίπου ένα χρόνο αργότερα - 23 Μαΐου 1994- ο Carter κέρδιζε το Πούλιτζερ. Όλοι ήθελαν να είναι στην συντροφιά του και φυσικά να τους διηγείται την ιστορία της φωτογραφίας. Μαζί με την βράβευση ήρθαν και οι επικρίσεις των συναδέρφων του από όλο τον κόσμο. Κατηγόρησαν την φωτογραφία του ως «ψεύτική» και σχεδόν όλοι σχολίασαν το γεγονός ότι αντί να βοηθήσει το παιδί καθόταν εκεί υπομονετικά περιμένοντας το κατάλληλο καρέ. Φυσικά ο στόχος των σχολίων δεν ήταν μόνο ο Carter αλλά όλοι οι άνθρωποι των ΜΜΕ που για να πετύχουν ένα καλό θέμα και για το πρωτοσέλιδο κάνουν και δίνουν τα πάντα και προπαντός την ανθρωπιά τους. Δύο μήνες μετά - 27 Ιουλίου 1994- ο Carter οδήγησε το φορτηγάκι του μέχρι τις όχθες του ποταμού Braamfonteinspruit, τον χώρο που έπαιζε μικρός πίσω από το πατρικό του σπίτι στο Parkmore, στο Γιοχάνεσμπουργκ. Συνέδεσε ένα λάστιχο με την εξάτμιση και το τοποθέτησε στο εσωτερικό του αυτοκινήτου, έκλεισε τα παράθυρα και λίγη ώρα μετά ήταν νεκρός. Ήταν μόλις 33 ετών, αφήνοντας πίσω εκτός από την διάσημη φωτογραφία του και μια κόρη μόλις 7 ετών. Πολλοί βιάστηκαν να πουν-γράψουν ότι η αυτοκτονία του Carter ήταν αποτέλεσμα του αντίκτυπου της φωτογραφίας του όχι μόνο στον κόσμο αλλά κυρίως στον ίδιο. Ίσως και ο ίδιος να μην μπόρεσε να διαχειρισθεί την όλη κατάσταση. Όμως πριν βγάλει κανείς το οποιοδήποτε συμπέρασμα σχετικά με τον θάνατο του Carter καλό θα είναι να ρίξει μια ματιά στην ζωή του. Εξάλλου ο Carter δεν ήταν αυτόπτης μάρτυρας της σκηνής με το κοριτσάκι και τον γύπα. Όλοι οι ρεπόρτερ και φωτορεπόρτερ που ασχολούνται με πολέμους, τρέχοντας πίσω από αιματοβαμμένα γεγονότα και καταστάσεις είναι φυσικό να κουβαλάνε μέσα τους διάφορα. Δεν είναι εύκολο πάντα να ξεπερνάς τον θάνατο δίπλα σου και να συνεχίζεις τα τραβάς φωτογραφίες ή να γράφεις κείμενα. Και μην ξεχνάτε πόσοι και πόσοι δεν έχουν βρεθεί στην θέση του Carter ως αυτόπτες μάρτυρες καταστροφικών γεγονότων και αφού έκαναν την δουλειά τους (φωτο, βίντεο, ανταπόκριση κλπ) έστρεψαν (και στρέφουν) αλλού το κεφάλι τους ψάχνοντας το επόμενο θέμα τους.

Ο Carter, ήταν μέλος του «Bang-Bang Club». Ενός Club που δραστηριοποιήθηκε την περίοδο 1990-1994 του απαρτχάιντ, και αποτελούταν κυρίως από τέσσερις φωτογράφους Kevin Carter, Greg Marinovich, Ken Oosterbroek και Joao Silva. Η «φιλοσοφία» τους ήταν «take the picture in any cost». Για περισσότερα ψάξτε και δείτε το βραβευμένο ντοκιμαντέρ "The Death of Kevin Carter: Casualty of the Bang Bang Club".Για το τέλος ακούστε το κομμάτι των Manic Street Preachers Kevin Carter.

Πηγές:
http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,981431,00.html
http://www.bbc.co.uk/dna/h2g2/A22083301
http://www.hoax-slayer.com/kevin-carter-pulitzer.shtml

"Ένα τραγούδι για την ειρήνη - Αλληλεγγύη στην Παλαιστίνη"

Δεν ξέρω γιατί αλλά συνήθως στο γιουσουρούμ αποφεύγουμε τα λεγόμενα blogοπαίχνιδα. Ίσως γιατί ακόμη και ο προσδιορισμός τους (blogοπαίχνιδα) δεν είναι και ακουστικά φιλικός. Όχι ότι δεν έχουμε λάβει μέρος σε τέτοιου είδους "παιχνίδια" (όπως π.χ κάναμε με το ποστ για το graffiti!!!). Σε αυτό εδώ προσκληθήκαμε από τα φιλικά "Μουσικά Προάστια" και λόγο τίτλου και μόνο δεν θα μπορούσαμε να αρνηθούμε την συμμετοχή μας. Εξάλλου φωτογραφία και μουσική είναι (από) τα αγαπημένα μας θέματα εδώ στο γιουσουρούμ. Οι κανόνες του απλοί: 1) Διαλέξτε μια φωτογραφία και ένα τραγούδι που να εκφράζουν τις δικές σας σκέψεις για τον πόλεμο στην Παλαιστίνη. 2) Δημοσιεύστε τα στο μπλογκ σας (τη φωτογραφία μπορείτε να την κάνετε και μόνιμη εικόνα -banner-) 3) Προσκαλέστε όσους άλλους θέλετε να κάνουν το ίδιο.

Ας αρχίσουμε λοιπόν. Με την φωτογραφία που ακολουθεί έχει βραβευτεί με το World Press Photo of the Year το 2003 ο Γάλλος φωτογράφος Jean-Marc Bouju.

Η φωτογραφία παρουσιάζει ένα ιρακινό να παρηγορεί το γιο του σε ένα χώρο συγκέντρωσης αιχμαλώτων πολέμου στο Najaf του Ιράκ στις 31 Μαρτίου 2003. Με τα συρματοπλέγματα σε πρώτο πλάνο , η εικόνα παρουσιάζει έναν πατέρα που έχει τεθεί υπό κράτηση από το 101ο αερομεταφερόμενο τμήμα στρατού. Το άτομο φέρει μια τσάντα πάνω από το κεφάλι του, ενώ αυτός και ο γιος του είναι περιτριγυρισμένοι από το συρματόπλεγμα. Υπάρχουν πολλοί που νομίζουν ότι η συγκεκριμένη φωτογραφία είναι από το "θρυλικό" Γκουαντάναμο. Αλλά δυστυχώς υπάρχουν πολλά τέτοια στρατόπεδα σε όλο τον κόσμο. Ίσως το θέμα της (φωτο) να είναι και επίκαιρο όχι μόνο των γεγονότων στην Παλαιστίνη αλλά και της απόφασης του νέου προέδρου των ΗΠΑ όσο αφορά το κλείσιμο του Γκουαντάναμο. Μια απόφαση που χαιρετίστηκε με ενθουσιασμό από όλο τον κόσμο. Αν και η υλοποίηση του ενός εγχειρήματος θα πρέπει να σκορπά ενθουσιασμό και όχι η εξαγγελία του!!! Και μην ξεχνάμε ότι όλοι οι πόλεμοι, όλες οι εχθροπραξίες εκτός των άλλων έχουν και ως αποτέλεσμα των αποκαλούμενων "αιχμαλώτων πολέμου" που στις περισσότερες περιπτώσεις ισχύει το "αγνοείται η τύχη του".

Και ας περάσουμε και στο τραγούδι. Pink Floyd και το “The post war dream” από το άλμπουμ The Final Cut album (1983). Ένα κομμάτι που ανοίγει το εν λόγο άλμπουμ και εμπεριέχει πολλά ηχητικά «εφέ». Προσέξτε το τι ακούγεται από το ραδιόφωνο στην αρχή του τραγουδιού. Ένα κομμάτι που ξεκινά «απαλά» και με την ήσυχη και ήρεμη φωνή του Waters ( ο οποίος έχει την ευθύνη όλου του album) και συνεχίζει με τις ηλεκτρικές κιθάρες να κραυγάζουν (για το μεταπολεμικό όνειρο) και τον Waters να ακολουθεί ανεβάζοντας την ένταση της φωνής του στο επίπεδο των απελπισμένων κραυγών. "should we shout should we scream"what happened to the post war dream?"oh maggie maggie what have we done?"

Μετά την λήξη του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου ο εφιάλτης του τρίτου δεν έπαψε ποτέ να πλανιέται πάνω από τον κόσμο. Τον εφιάλτη αυτόν μπορεί να μην το είδαμε (ακόμη) αλλά είδαμε και βλέπουμε πολλούς άλλους, μικρούς και μεγάλους. Παντού και πάντα. Για τους ίδιους λόγους. Και τα όνειρα και οι επιδιώξεις της μεταπολεμικής γενιάς για ευημερία και για αυτό που ονομάσαμε και ορίσαμε ως ΕΙΡΗΝΗ να δείζνουν ουτοπικά. (Η αλήθεια είναι ότι και τούτη εδώ η φωτογραφία και αυτή η ανάρτηση ταιριάζουν επίσης πολύ με το θέμα. Ριξτε μια ματιά). Εμείς απλά να προσκαλέσουμε όποιον το επιθυμεί να πάρει την σκυτάλη και να συνεχίσει την όμορφη ιδέα αυτή.

Guerrillero Heroico: Μια φωτογραφία με ιστορία....και τι ιστορία...

Στις 9 Οκτωβρίου συμπληρώθηκαν 41 χρόνια από την δολοφονία του μεγαλύτερου ίσως επαναστάτη του 20ου, του Ερνέστο Γκεβάρα δε λα Σέρνα. Του ανθρώπου που έγινε γνωστός σε όλον τον κόσμο με μια λέξη -Che- που στην μητρική του γλώσσα σημαίνει «Φίλε» (Che στην αργεντίνικη σλαγκ σημαίνει «ε, ψιτ αδελφέ»). Θα μπορούσαμε να γράψουμε πολλά. Για την ζωή του Γκεβάρα, για το τι τον οδήγησε στον ένοπλο αγώνα, για τις συνθήκες της δολοφονίας του, για τον ρόλο της CIA και του Βολιβιανού στρατού, για τις σχέσεις του με το Κομουνιστικό Κόμμα της Βολιβίας, για το τι τον οδήγησε στην φυγή του από την Κούβα κλπ. Όλα αυτά έχουν γραφτεί και ξαναγραφτεί και έχουν αναλυθεί όσο δεν πάει. Την μαύρη επέτειο της δολοφονίας του διαβάσαμε και ακούσαμε πολλά και η αλήθεια είναι και ενδιαφέροντα στον γραπτό και ηλεκτρονικό τύπο, καθώς και σε πλήθος blogs σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της υφηλίου. Από αυτά που διαβάσαμε θα θέλαμε να σταθούμε στο κείμενο της γητεύτρας που αφορά σε ένα από τα καλύτερα ποιήματα που έχουν γραφτεί για τον Che. Εμείς εδώ θα μιλήσουμε για κάτι που έγραψε ο μεγάλος Λοϊζος «μια φωτογραφία σου ήρθε και σε εμένα, μια φωτογραφία σου απ’ τα ξένα...». Θα μιλήσουμε για την φωτογραφία που έχει κοσμήσει εκατομμύρια εφηβικά δωμάτια σε όλο τον κόσμο. Για την φωτογραφία που σύμφωνα με το Maryland Institute College of Art, είναι «η πιο διάσημη φωτογραφία στον κόσμο και σύμβολο του 20ού αιώνα.» και μαζί με την φωτογραφία με τίτλο «the earthrise» είναι οι φωτογραφίες με τις περισσότερες ανατυπώσεις σε όλο τον κόσμο.

Ήταν 4 Μαρτίου 1960 όταν στο λιμάνι της Αβάνας ανατινάζεται το γαλλικό φορτηγό πλοίο La Coubre, που μετέφερε όπλα και πυρομαχικά αγορασμένα από τους Κουβανούς στο Βέλγιο. Την επομένη, κατά τη διάρκεια της κηδείας των θυμάτων του πλοίου, ο Φιντέλ Κάστρο κάνει δηλώσεις χρεώνοντας την ανατίναξη στην CIA. Ο Κουβανός φωτογράφος Αλμπέρτο Γκουτιέρες (Alberto Díaz Gutiérrez-γνωστός περισσότερο ως Αλμπέρτο Κόρντα -Alberto Korda), εκείνη την ημέρα τραβούσε συνεχώς φωτογραφίες. Ο Κόρντα (με μία Leica και ασπρόμαυρο φιλμ Kodak Plus-X) κατά την διάρκεια της συγκέντρωσης φωτογράφισε τους ομιλητές, Κουβανούς αξιωματούχους καθώς και τον Ζαν-Πωλ Σαρτρ και την Σιμόν ντε Μπουβουάρ. Η ώρα ήταν 11:20 όταν πίσω από τον Φιντέλ και για λίγα δευτερόλεπτα εμφανίζεται ο Τσε. Ο Κόρντα προλαβαίνει και τραβά δύο φωτογραφίες του προτού εξαφανιστεί πάλι από το οπτικό του πεδίο. Η πρώτη δείχνει τον Τσε ανάμεσα σε έναν φοίνικα και το προφίλ ενός αγνώστου,ενώ η δεύτερη τον Γκεβάρα με το κεφάλι κάποιου να φαίνεται πίσω από τον ώμο του. Το βλέμμα του, μάλλον παγωμένο και χαμένο ενώ το φερμουάρ του σακακιού του ανεβασμένο μέχρι πάνω, κάτι που ο Κόρντα το αποδίδει στον αέρα που φυσούσε εκείνη, στα αναπνευστικά προβλήματα που αντιμετώπιζε αλλά και στην οργή της στιγμής. Η πρώτη αργότερα θα γίνει η διάσημη πλέον Guerrillero Heroico.

Ο εκδότης της εφημερίδας Revolución, στην οποία εκείνη την εποχή ο Κόρντα εργαζόταν, απέρριψε τις φωτογραφίες του Γκεβάρα και τις επέστρεψε στον Κόρντα, θεωρώντας ότι οι εικόνες του Ζαν-Πωλ Σαρτρ και της Σιμόν ντε Μπουβουάρ είναι μεγαλύτερης αξίας. Ο Κόρντα πιστεύοντας στην δύναμή της εκτύπωσε μια για τον εαυτό του αφού πρώτα αφαίρεσε φοίνικα και το προφίλ του αγνώστου. Ενώ έδωσε μερικά αντίτυπα σε φίλους του ως δώρο. Το 1967 ο Τσε βρίσκεται στην Βολιβία. Ο Ιταλός εκδότης Τζιάκομο Φελτρινέλι επισκέπτεται την χώρα ελπίζοντας ότι η φήμη του θα βοηθήσει στην απελευθέρωση του Γάλλου καθηγητή και δημοσιογράφου Regis Debray που έχει συλληφθεί για συνεργασία με τους αντάρτες. Ο Φελτρινέλι αποκτά τα πνευματικά δικαιώματα για την έκδοση του βολιβιανού ημερολογίου του Γκεβάρα και απευθύνετε στις αρχές της Κούβας για φωτογραφίες του μεγάλου επαναστάτη. Οι αρχές τον παρέπεμψαν στον Κόρντα και ένα πρωί εμφανίστηκε στο στούντιο του έχοντας έγγραφη άδεια να πάρει φωτογραφίες του Τσε. Ο Κόρντα του υπέδειξε με την μια, το πορτρέτο το κομαντάντε και την επόμενη όταν ο Ιταλός πήγε να πάρει τα αντίτυπά του και το αρνητικό, δεν του ζήτησε αποζημίωση όντας ένθερμος υποστηρικτής της Επανάστασης.

Στις 15 Οκτωβρίου, και ενώ η Αβάνα παραδέχεται πλέον δημοσίως ότι ο Γκεβάρα είναι νεκρός, οργανώνεται στο Μιλάνο μεγάλη διαδήλωση διαμαρτυρίας. Ο Φελτρινέλι τυπώνει και μοιράζει 100.000 αφίσες με την φωτογραφία του Κόρντα και την λεζάντα «Ο Τσε ζεί» ως απάντηση–διάψευση της φωτογραφίας-ντοκουμέντου του νεκρού αντάρτη. Αυτό ήταν. Η Guerrillero Heroico έχει πάρει ήδη τον δρόμο της αποστολής της. Φτάνει σε κάθε σημείο του πλανήτη. Γίνεται σημαία στα χέρια των εξεγερμένων φοιτητών του Μάη του 68. Γίνεται σύμβολο επανάστασης και ανυπακοής σε κάθε είδους κατεστημένα. Πλακάτ σε πορείες αντιπολεμικές, αντιρατσιστικές, αντι,,,αντι..αντι... Η παγκοσμιοποίηση του αντάρτη Τσε είναι γεγονός. Όλοι της γης οι επαναστατημένοι τον νιώθουν δικό τους, έναν από αυτούς. Το 1968, ο Ιρλανδός καλλιτέχνης Τζιμ Φιτζπάτρικ (Jim Fitzpatrick) δημιούργησε σχέδια βασισμένα στη φωτογραφία του Κόρντα, σε διαφορετικούς χρωματισμούς που έγιναν ιδιαίτερα δημοφιλή. Εκτύπωσε χιλιάδες και τα δώρισε σε όποιον κάτοικο του Λονδίνου ήθελε ένα. Είναι το πόστερ που το 1968 χρησιμοποιήθηκε ως βάση για τον διάσημο πίνακα pop art, στην τεχνοτροπία του γνωστού αντίστοιχου της Marilyn Monroe. Ο πίνακας πουλήθηκε σε γκαλερί στην Ρώμη και είχε αρχικά αποδοθεί στον Andy Warhol. Όμως όπως αποδείχτηκε σχεδόν άμεσα δημιουργός του ήταν ο Gerard Malanga ο οποίος είχε μεγάλη ανάγκη από χρήματα. (Ψάξτε την ενδιαφέρουσα συνέχεια της ιστορίας του πίνακα!!!).

Στα χρόνια που ακολούθησαν το πορτρέτο του κομαντάντε μπήκε (εκτός από τις καρδιές μας) και σε κάθε πιθανή και απίθανη επιφάνεια. Έγινε το διασημότερο μπλουζάκι των 70’s, έγινε καπέλο, μπήκε σε κούπες, σε μπρελόκ, σε αναπτήρες. Έγινε μάρκα τσιγάρων, στάμπα μέχρι και σε μποξεράκια. ΤΑ ΠΑΝΤΑ. Όλα αυτά τα χρόνια ο Κόρντα δεν έγειρε ποτέ θέμα πνευματικών δικαιωμάτων και αποζημιώσεων για την χρήση της διάσημης φωτογραφίας του. Ποτέ, μέχρι το 2000 όταν και αντίδραση στην χρησιμοποίηση της από γνωστή μάρκα βότκας στην διαφημιστική της καμπάνια. Τελικά συμβιβάστηκε με μια αποζημίωση 50.000$ την οποία και δώρισε στο εθνικό σύστημα υγείας της Κούβας. Το πορτρέτο του Τσε έγινε σημαία στα χέρια κάθε είδους πολιτικάντη ανεξάρτητα ιδεολογικού χώρου. Πολλοί έχουν σηκώσει την φωτογραφία του Τσε, πολλοί έχουν σταθεί δίπλα στο πορτρέτο του ευελπιστώντας να κλέψουν λίγη από την λάμψη και προπαντός από την αλήθεια της επανάστασής του. Δεν είναι εύκολο πράγμα η κάθε είδους επανάσταση. Είναι πάνω από όλα εσωτερική ανάγκη και δεν χρειάζεται σημαίες και τυμπανοκρουσίες. Ας αφήσουμε την εικόνα του και ας ψάξουμε το έργο του και την ζωή του. Έχουμε να μάθουμε πολλά.

Πριν σας αφήσουμε ακούστε τον μεγάλο Λοϊζο να τραγουδά για τον Τσε στο βίντεο που ακολουθεί ενώ διαβάστε και το ενδιαφέρον ποστ του Allu Fun Marx με θέμα τα τραγούδια που έχουνε γραφτεί για τον μεγάλο Αργεντίνο Αντάρτη.Αφιερωμένο σε όλους τους ρεαλιστές του κόσμου που κυνηγούν το αδύνατο. Και ας μην ξεχάσουμε μέρα που ξημερώνει (17 Νοέμβρη) ότι μόνο οι μαζικοί αγώνες έχουν αποτέλεσμα και τους οποίους δεν πρέπει να αφήνουμε κανέναν να τους καπηλεύετε. Καλό βράδυ.

Τα καμένα δάση και μια φωτογραφία με ιστορία...

Παραμονή Χριστουγέννων του 1968. Το Apollo 8 βρίσκεται σε τροχιά γύρω από την σελήνη αποτελώντας την πρώτη επανδρωμένη πτήση με αυτό τον σκοπό. Αποστολή του πληρώματος, μεταξύ των άλλων, η λεπτομερής φωτογράφηση της επιφάνειας του δορυφόρου της γης. Μέχρι τότε η «σκοτεινή» ή πίσω πλευρά του φεγγαριού αποτελούσε το μεγάλο μυστικό και μυστήριό του, και πλήθος ιστοριών είχε δημιουργηθεί σχετικά με το τι βρίσκεται εκεί. Κατά την διάρκεια της περιστροφής του σκάφους η σελήνη βρέθηκε ανάμεσα στο σκάφος και την γή με αποτέλεσμα τη διακοπής της επικοινωνίας του Apollo 8 με την βάση του στην γη. Είναι τότε που ο κυβερνήτης Frank Borman, αφού έφερε το σκάφος σε τέτοια θέση ώστε να υπάρχει επικοινωνιακή επαφή με τη γή, κοίταξε από τα παράθυρα του και αναφώνησε "Oh my God, look at that picture over there! Here's the Earth coming up!". Λίγες στιγμές αργότερα τραβήχτηκε μια από τις διασημότερες φωτογραφίες όλων των εποχών.

Η φωτογραφία με τίτλο «the earthrise» (και κωδικό AS8-14-2383) είναι (ίσως) με το περίφημο πορτρέτο του Che οι φωτογραφίες με τις περισσότερες ανατυπώσεις σε όλο τον κόσμο. Για χρόνια η “the earthrise” πιστωνόταν στον William Anders, μολονότι ο Frank Borman ισχυριζόταν ότι αυτός είναι ο άνθρωπος που την τράβηξε. Αργότερα και μετά την εξέταση των φωτογραφικών φιλμ της αποστολής αποδείχθηκε ότι στην πραγματικότητα οι φωτογραφίες είναι τρεις!!! Μία ασπρόμαυρη που τραβήχτηκε χρονολογικά πρώτη και αποδίδεται στον Borman και δυο έγχρωμες που τράβηξε λίγο αργότερα ο Anders. Το άλλο περίεργο είναι ο τρόπος με τον οποίο οι δύο άνδρες «είδαν» αυτό που αποτύπωσαν στο φακό τους. Με άλλα λόγια, η φωτογραφία του Borman την επιφάνεια της σελήνης παράλληλη στον οριζόντιο άξονα και την γη (φαινομενικά) να κινείται προς τα πάνω σαν τον ήλιο και οι φωτογραφίες του Anders με την επιφάνεια της σελήνης κάθετη στο οριζόντιο που αποτύπωσε ακριβώς αυτό που είδε με την γη (φαινομενικά) να κινείται προς τα αριστερά μας. Το άλλο αξιοπρόσεκτη είναι ότι στην ουσία η διάσημη φωτογραφία του Anders που όλοι μας έχουμε δει και θαυμάσει, ανατυπώνεται (σχεδόν) πάντα με την προοπτική του Borman, δηλαδή να δείχνει την γή να κινείται προς άνω.

Η αλήθεια είναι ότι ο μικρός μας πλανήτης δείχνει και είναι όμορφος από ψηλά όπως και να κινείται. Η μεγάλη αλήθεια είναι ότι και από την επιφάνειά του είναι όμορφος σε πάρα πολλά του σημεία και στις 4 γωνιές του. Η μεγαλύτερη όμως αλήθεια είναι ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα έχει πληγώσει και πληγώνει τον πλανήτη παντού και δεν κάνουμε (σχεδόν) τίποτα για αυτό. Όλοι μας μιλάμε για την προστασία του πλανήτη, για την αντιμετώπιση του φαινομένου του θερμοκηπίου, για την ανάγκη της ανακύκλωσης και της εξοικονόμησης ενέργειας κλπ. Όμως εμείς είμαστε που πετάμε τα σκουπίδια μας έξω από το παράθυρο του πολυτελούς και ρυπογόνου αυτοκινήτου που οδηγούμε, εμείς ξεχνάμε τα φώτα ανοιχτά και τις συσκευές μας στο stand by. Και ναι, μπορεί οι κυβερνήσεις μας να μην κάνουν τίποτα αλλά αφενός εμείς επίσης τους εκλέξαμε και αφετέρου δεν κάνουμε τίποτα όταν τις προς αναδάσωση περιοχές τις αποχαρακτηρίζουν και τις εκχωρούν σε ιδιώτες. Τίποτα όταν αρνούνται να προσυπογράψουν ψήφισμα για όλες τις μεσογειακές χώρες που επλήγησαν από φωτιές, και να δεσμευτούν ότι τα δάση που κάηκαν θα ξαναγίνουν δάση. Θυμηθείτε το ψήφισμα που υπεγράφη από τις αντιπροσωπείες όλων των Μεσογειακών χωρών. Μάλλον σχεδόν απο όλες εκτός απο μια. Ποιας????. Περισσότερα εδώ. Διαβάστε σχόλια σε blogs και sites εδώ, εδώ. Ενώ εδώ, εδώ το γιουσουρουμ γράφει για το περιβάλλον.

Ο καλύτερος διαγωνισμός που έγινε ποτέ και μια φωτογραφία με ιστορία...

Οι διαγωνισμοί της “φιλοσοφίας” «καλύτερος/ρη/ρο ΧΧΧ για το έτος ΥΥΥ» δεν μας ενθουσιάζουν. Μας αφήνουν παγερά αδιάφορους. Πάρτε για παράδειγμα τα made in America κινηματογραφικά Oscar...Μόνο και μόνο ότι ψηφίζουν μέλη της επιτροπής (ναι, εντάξει ακαδημίας και δεν κάνω σχόλια...) τα οποία δεν είναι υποχρεωμένα να δουν τις διαγωνιζόμενες ταινίες τα λέει όλα... Άντε τώρα να μας πείσουν ότι οι επιλογές των νικητών είναι αδιάβλητες, σωστές κλπ...Σας προκαλούμε να βρείτε τα κριτήρια με βάση τα οποία (υποτίθεται ότι) ψηφίζουν τα μέλη της επιτροπής και πείτε τα και σε εμάς...Για σκεφθείτε ποιοι έχουν πάρει το αγαλματίδιο (σαν κριτικός κινηματογράφου ακούστηκα) και πείτε μας πόσοι πραγματικά το άξιζαν και πόσοι το «κέρδισαν» στα χαρτιά... Να μην μιλήσουμε και για τους (κατά τόπους, πανευρωπαϊκούς κ.α) μουσικούς διαγωνισμούς και ψηφοφορίες.... «..καλύτερος ροκ δίσκος της χρονιάς 20ΧΧ είναι το νέο άλμπουμ των onirama....». Τώρα σχολιάστε εσείς... Άκου και ροκ και onirama…Τελοσπάντων... Και για τελειώνουμε και με το θέμα διαγωνισμοί «best of». Υπάρχουν και διαγωνιστικά φεστιβάλ (ταινιών, φωτογραφίας, ντοκιμαντέρ κλπ) που και λειτουργούν (όσο το δυνατόν) σωστά και δεν απονέμουν το τίτλο «best of the year..» αλλά βραβεία καλύτερης συμμετοχής... Εδώ που τα λέμε για άλλο ξεκινήσαμε και αλλού βρεθήκαμε να γκρινιάζουμε... Για να πάμε από την αρχή...

 Η φωτογραφία κατέχει μια ιδιαίτερη θέση στην καρδιά του γιουσουρούμ... Και όχι τώρα που γέμισε ο τόπος ψηφιακές κάμερες και έχουμε καταντήσει σαν τους Κινέζους στην Ακρόπολη...Διακοπές πήγατε...Για θυμηθείτε πόσους και πόσους δεν είδατε να φωτογραφίζουν τα πάντα...Και όταν λέμε τα πάντα δεν εννοούμαι τα συμπαθητικά αρκουδάκια...Έχουμε φτάσει σε σημείο να πάμε π.χ σε κάποια πανέμορφη παραλία και να μην χαλαρώνουμε για να απολαύσουμε το τοπίο και την γαλήνη του, αλλά να τραβάμε φωτογραφίες επί ώρες... Και μετά??? Ε, μετά να κοιτάμε τις φωτογραφίες για να δούμε και εμείς που πήγαμε και τι όμορφο φυσικό τοπίο ήταν αυτό...Τώρα που το σκέφτομαι πάλι γκρίνια...Μάλλον φταίει το καλοκαίρι που πέρασε και ο χειμώνας που έρχεται.....Στο θέμα μας πάλι...

Όπως είπαμε μας αρέσει να βλέπουμε όμορφες και δυνατές φωτογραφίες ανεξάρτητου θεματικού πεδίου. Υπάρχει ένα διαγωνισμός που τα αποτελέσματά του τα περιμένουμε κάθε χρονιά... Όχι για να δούμε ποιος κέρδισε αλλά για να θαυμάσουμε και σκληρές και δυνατές μα και πανέμορφες φωτογραφίες. Αναφερόμαστε στον ετήσιο διαγωνισμό φωτογραφίας World Press Awards. Κοιτάζοντας κανείς τις βραβευμένες φωτογραφίες το 2005 δεν μπορεί να μην σταθεί σε τούτη εδώ με θέμα τον λιμό στον Νίγηρα....

Σας παραθέτουμε την ιστορία της φωτογραφίας χωρίς δικά μας σχόλια και παρατηρήσεις...Εξάλλου έχουμε την ευκαιρία να τα πούμε και στο σχόλια της ανάρτησης όπου και περιμένουμε τις δικές σας απόψεις. Η φωτογραφία δείχνει το ρυτιδιασμένο χέρι ενός μωρού που αγγίζει τα χείλη της μητέρας του σε κέντρο υποδοχής των θυμάτων του λιμού στον Νίγηρα. Η φωτογραφία τραβήχτηκε από τον Finbarr O'Reilly, Καναδό φωτορεπόρτερ του πρακτορείο Reuters στις 1 Αυγούστου 2005 στην Tahoua, στη νότιο-δυτική περιοχή της χώρας. Ο πρόεδρος της διεθνούς κριτικής James Colton είχε δηλώσει "Η εικόνα αυτή με καταδιώκει από την πρώτη φορά που την είδα, εδώ και δύο εβδομάδες. Την κράτησα στη μνήμη μου, ακόμη και αφού είδα χιλιάδες φωτογραφίες που συμμετείχαν στον διαγωνισμό. Αυτή η εικόνα έχει τα πάντα, την ομορφιά, τη φρίκη, την απελπισία. Είναι απλή, όμορφη και συγκινητική".