Ο Χατζιδακις, Το Τέταρτο, μια μωβ σκιά Μαϊου και τα επειδόδια στο Χημείο το 1985

Για "Το Τέταρτο" έχουν γραφτεί και ειπωθεί πολλά. Το περιοδικό παιδί του Χατζιδάκι βγήκε στα περίπτερα στα μέσα του 1985 από την εκδοτική "Γραμμή" του Κοσκωτά. Ο συγγραφέας Τάκης Θεοδωρόπουλος ήταν ο άνθρωπος που έφερε σε επαφή τον Χατζιδάκι με τον ιδιοκτήτη της Γραμμής το καλοκαίρι του 1984 και περίπου έναν χρόνο μετά είχαμε την κυκλοφορία του πρώτου τεύχους. Σκοπός μας εδώ δεν είναι να παρουσιάσουμε αναλυτικά την ιστορία του περιοδικού, ούτε να συζητήσουμε για τις διαφωνίες του Χατζιδάκι με τον Κοσκωτά που οδήγησαν τον μεγάλο συνθέτη στην αποχώρηση από το περιοδικό. Εν συντομία να πούμε ότι το περιοδικό κυκλοφόρησε σε 44 τεύχη αλλά μόνο στα πρώτα 12 συνεργάστηκε ο Μάνος Χατζιδάκις ως Εκδότης-Διευθυντής.  

Στο τεύχος του Μαρτίου του 1986 ο σύνθετης έγραφε «Το 11ο τεύχος του Τέταρτου. Με το 12ο τελειώνω εγώ προσωπικά. Και μετά δε θα' χω σχέση κι ευθύνη. Ούτε θα 'μαι ο ιδρυτής του "εν συνεχεία εκδιδομένου" όπως έλεγαν οι παλιοί. Παραμένω ιδρυτής και υπεύθυνος των όσων ελέγχω και όχι των "εν συνεχεία εκδιδομένων"». Ενώ έκλεινε ως εξής «Άλλοτε σκεπτόμεθα. Σήμερα οραματιζόμαστε. Αντικαταστήσαμε τη βασική ιδιότητα της ωριμότητας με τα βασικά χαρακτηριστικά της παιδικής ηλικίας. Πραγματοποιούμε οράματα και η σκέψη καταναλώνεται στην επιτυχία αυτών των πραγματοποιήσεων. Η πραγματικότητά μας συνεδέθη με τα οράματά μας και η καθαρή σκέψη διώκεται ως αναρχική, ως μη εντεταγμένη στα κοινά. Η καταστροφή του Τσάλεντζερ είναι ένα μικρό τίμημα. Στη θέα της μοιάζαμε παιδιά που χάλασε το παιχνίδι τους. Τρομάξαμε προς στιγμήν και ξαναρχίσαμε με μεγαλύτερο πείσμα. Ο άνθρωπος έχει παραδοθεί στη δυστυχία του - θα 'λεγε ο Σελίν».

Το "Τέταρτο" ήταν ένα περιοδικό που απευθυνόταν σε μια μικρή μερίδα των αναγνωστών της εποχής. Συνεντεύξεις με μεγάλα ονόματα της παγκόσμιας τέχνης από τον ίδιο τον Χατζιδάκι (Maurice Bejart, Nicolas Gage και Nathalie Sarrot), η στήλη Φανταστικό Καφενείο, ανάλυση ταινιών από τον Βασίλη Νικολαΐδη,η στήλη Τέταρτη Αλήθεια κ.α είναι μερικά μόνο από τις σελίδες θησαυρός του περιοδικού. 

Σήμερα και λόγω των όσων συμβαίνουν τον τελευταίο διάστημα (και όχι μόνο) στην χώρα και έχουν ως επίκεντρο την αστυνομική βία θυμηθήκαμε (μετά από μια σύντομη κουβέντα με τον e-φίλο Vlachogian Antuan) το δεύτερο τεύχος του περιοδικού όπου μεταξύ άλλων υπάρχουν: το δυνατό εισαγωγικό κείμενο του Χατζιδάκι με τίτλο "Μια Μωβ σκιά Μαϊου" και ο σχολιασμός μέσα από την στήλη Τέταρτη αλήθεια των γεγονότων του Χημείου. Διαβάστε τα και εσείς και θυμηθείτε "κάθε ομοιότης" με τη σημερινή κατάσταση είναι τυχαία ..........

Μ. Χατζιδάκις - Είδωλο στον Καθρέφτη

Σαν σήμερα το 1994 έφυγε απο την ζωή ο Μάνος Χατζιδακις. Ανεξάρτητα της προσωπικής άποψης για τον Μάνο δεν μπορεί κανένας να μην δεχτεί ότι έχει επηρεάσει την μουσική της χώρας όσο λίγοι. Δείτε λοιπόν εδώ στο giousurum το έξοχο ντοκυμαντέρ " Μ. Χατζιδάκις - Είδωλο στον Καθρέφτη" (2008) του Δημήτρη Βερνίκου.

Σκηνοθεσία:	Δημήτρης Βερνίκος
Σενάριο:	Δημήτρης Βερνίκος
Διεύθυνση Φωτογραφίας:	Laurencin Calciu, Απόστολος Καρακάσης, Γιάννης Μισουρίδης, Δημήτρης Βερνίκος
Μοντάζ:	Πάνος Δαουλτζής
Ήχος:	Γιώργος Μικρογιαννάκης
Μουσική:	Μάνος Χατζιδάκις
Σκηνικά:	Πόλυ Βλάχου
Με τους:	Στέφανος Δημουλάς (ο μικρός Μάνος)
Παραγωγός:	Δημήτρης Βερνίκος, Κώστας Λαμπρόπουλος, Γιώργος Χατζιδάκις
Παραγωγή:	Δημήτρης Βερνίκος & CL productions. Με την ενίσχυση του ΕΚΚ
Χώρα Παραγωγής:	Ελλάδα
Φορμά:	35mm Έγχρωμο
Διάρκεια:	90'
Έτος Παραγωγής:	2008

Καλή σας και μας προβολή.

¨Όταν ο Gillespie συνάντησε τον Τσιτσάνη!!!

Όχι δεν έχουμε τρελαθεί και ούτε τάσεις μυθοπλασίας έχουμε!!! Ο Gillespie είχε έρθει το 1956 στην Αθήνα για 3 προγραμματισμένες εμφανίσεις, ενώ λίγο αργότερα κυκλοφόρησε και ο δίσκος Dizzy in Greece με το εξώφυλλο να δείχνει τον Dizzy ντυμένο τσολιά κρατώντας στην αγκαλιά του την μεγάλη του αγάπη, την τρομπέτα του. Αυτό είναι λίγο πολύ γνωστό. Αυτό που δεν είναι και τόσο γνωστό είναι η συνάντηση του μεγάλου τζαζίστα με τον Μάνο Χατζιδάκι και τον Βασίλη Τσιτσάνη. Η ιστορία έγινε γνωστή μέσα από μια συνέντευξη της Καίτης Κασιμάτη-Μυριβήλη στον Θάνο Φωσκαρίνη που δημοσιεύτηκε στο ένθετο της Ελευθεροτυπίας ¨Βιβλιοθήκη" στις 23/10/2010. Από εκεί "δανειστήκαμε" τα αποσπάσματα που αναφέρονται στο γεγονός και σας τα μεταφέρουμε.

"...Ενα από τα συγκροτήματα που ήρθαν στην Αθήνα από τη Νέα Υόρκη ήταν μια ορχήστρα τζαζ, η οποία αποτελούνταν από μαύρους μουσικούς, υπό τη διεύθυνση του τρομπετίστα και μαέστρου της ορχήστρας Ντίζι Γκιλέσπι, ένα από τα ιερά τέρατα της τζαζ. Ενορχηστρωτής της ορχήστρας και πιανίστας ήταν ο, νέος τότε και αργότερα διάσημος συνθέτης τής τζαζ, Κουίνσι Τζόουνς....

.....Ο διάσημος πλέον Κουίνσι Τζόουνς ήταν τότε ο πιανίστας της ορχήστρας τού Γκιλέσπι. Δόθηκαν 3 συναυλίες στο Θέατρο «Ρεξ», τις οποίες φυσικά παρακολούθησε ο Μάνος και γνωρίστηκε με τους μουσικούς. Επειδή οι προσκλήσεις γι' αυτές τις συναυλίες βασίζονταν σε πρωτόκολλο, ο Γκιλέσπι δεν ήταν και πολύ ικανοποιημένος με το κοινό των συναυλιών και ζήτησε να προσφέρει μια συναυλία αποκλειστικά για φοιτητές με ελεύθερη είσοδο. Εκείνο το βράδυ έγινε πανζουρλισμός. Ο φοιτητόκοσμος κατέκλεισε το θέατρο, οι νέοι κρέμονταν σαν τσαμπιά σταφύλια από τα θεωρεία, χειροκροτούσαν και φωνάζαν το όνομα του Γκιλέσπι. Οταν τελείωσε η συναυλία, όρμησαν στη σκηνή, σήκωσαν τον Γκιλέσπι στα χέρια και τον κατέβασαν μέχρι την Ομόνοια. Την άλλη μέρα το απόγευμα είχαμε συνάντηση με τον Αχιλλέα Μαμάκη στους ραδιοθαλάμους του Ζαππείου, για συνεντεύξεις με τους Γκιλέσπι και Κ. Τζόουνς για την εκπομπή του «Το θέατρο στο μικρόφωνο». Μαζί είχε έρθει και ο Μάνος και όταν τελείωσαν οι συνεντεύξεις, ήταν πια αργά το βράδυ, ο Μάνος πρότεινε να τους πάμε κάπου να φάμε, και αποφάσισε να πάμε στου Τσιτσάνη, κάτω στις Τζιτζιφιές. Εξηγήσαμε στους φίλους ποιος ήταν ο Τσιτσάνης και ξεκινήσαμε. Ο Τσιτσάνης μάς δέχτηκε με χαρά και αρχοντιά, εφόσον ο Μάνος τού σύστησε τους αμερικανούς μουσικούς και αναφέρθηκε στη μουσική τους. Οι ξένοι τόσο πολύ ενθουσιάστηκαν με τη μουσική και τα τραγούδια που άκουγαν απ' τον Τσιτσάνη και τον Παπαϊωάννου, ώστε κάποια στιγμή ο Τσιτσάνης ζήτησε από τον Γκιλέσπι και τον Τζόουνς να παίξουν κάτι όλοι μαζί. Ανέβηκαν στο πάλκο και οι δύο. Ο μεν Κουίνσι Τζόουνς κάθησε στο πιάνο, ο Γκιλέσπι έπαιζε την τρομπέτα του και ο Τσιτσάνης μπουζούκι, δημιουργώντας ένα απίστευτο jam session (αυτοσχεδιασμοί) ανεπανάληπτο. Ακόμα λυπάμαι που δεν είχαμε μαζί μας ένα φορητό μαγνητόφωνο να ηχογραφήσουμε αυτή την τόσο ασυνήθιστη μουσική που έβγαινε από τους αυτοσχεδιασμούς. Καθήσαμε ώς τα ξημερώματα...."

** την ιστορία μας υπενθύμισαν πριν από καιρό τα παιδιά του http://www.jazzmusicgr.com/

06 Δεκέμβρη 2010: Δύο χρόνια μετά...

Το άρθρο αυτό το Μ. Χατζιδακι, δημοσιεύτηκε στο περιοδικό “Το Τέταρτο”, με αφορμή τα επεισόδια που έγιναν το Μάιο του 1986. Και όμως παραμένει επικαιρο και δείχνει να γράφτηκε τον Δεκέμβρη του 2008. Αφιερωμένο στους απόντες "πνευματικούς" Έλληνες !!

"...Μια μωβ σκιά Μαΐου ξάπλωσε στον τόπο. Οσα συνέβησαν στα Εξάρχεια και στη Νομική Σχολή. Και στην οδό Σκουφά και Σόλωνος, Μαυρομιχάλη και Ιπποκράτους ενόχλησαν τους Ελληνες πολίτες και αγανάκτησαν τον Τύπο ολόκληρο. Γιατί δεν τους εξολοθρεύουν και δεν τους σπάνε το κεφάλι. Γιατί δεν ρίχνουν δακρυγόνα. Και η Σύγκλητος και οι φοιτητές όλων των παρατάξεων, όλοι αγανακτισμένοι με τα τριάντα-εκατό παιδιά που δεν το βάζουν κάτω, δεν εννοούνε να παραδεχτούν πως η όποια ελευθερία ανήκει μόνο στους αστυνομικούς και τους ηλικιωμένους. Που δεν μπορούν να αντιληφθούν γιατί καταδιώκονται αδιάκοπα, προπηλακίζονται ατελείωτα και συνεχώς υποχρεούνται να δέχονται εξευτελισμούς. Κι ο προπηλακισμός αρχίζει από τον δάσκαλο, τον επιστάτη του σχολείου, από τον οδηγό και τον εισπράκτορα του λεωφορείου, απ' τον καθηγητή και τον δημόσιο λειτουργό ώς τον δημόσιο υπάλληλο, από τους αξιωματικούς κι εκπαιδευτές στο κέντρο κατατάξεως ώς τον τυχαίο μοτοσικλετιστή της τροχαίας που θα του ζητήσει άδειες, ταυτότητες και πιστοποιητικά. Ως τον γιατρό του νοσοκομείου που θα τον πάνε σηκωτό, ύστερα από τη γροθιά του οργάνου της τάξεως. Και το γνωρίζουμε πολύ καλά.

Εξύβριση αρχής - έτσι ονομάζεται η απαίτηση εξηγήσεων. Χειροδικία κατά της αρχής - έτσι είθισται να αποκαλείται η ενστικτώδης κίνηση του αμυνόμενου νέου. Και η ιστορία δεν έχει τέλος. Η ανωνυμία και η εισαγγελική αρχή θα του προσφέρει ή μια τραυματική αγανάκτηση ισόβια ή τον επιζητούμενο από την πολιτεία ευνουχισμό του. Αυτή είναι μια καθημερινή πραγματικότητα και, δυστυχώς, γνησίως ελληνική τα πρόσφατα και τελευταία σαράντα χρόνια - όσα είχα δηλαδή την ευτυχία να ζήσω σαν επώνυμος πολίτης εις τούτον τον ένδοξον κατά τα άλλα τόπον μας.

Μια μωβ σκιά Μαΐου σκέπασε την Αθήνα. Κι όμως δεν βρέθηκε ένας δημοσιογράφος, μια εφημερίδα ν' αγανακτήσει και να διαμαρτυρηθεί, να καταγγείλει την αλήθεια για αυτό το τρίγωνο του αίσχους. Σκουφά, Μαυρομιχάλη και Ιπποκράτους. Κι άρχισε μια σκόπιμη, ύποπτη κι έντεχνη σύγχυση τριών ασχέτων μεταξύ των περιπτώσεων. Οι νεαροί των Εξαρχείων να παρουσιάζονται ίδιοι με τους αλήτες των γηπέδων, τους επονομαζόμενους χούλιγκανς, και επιπλέον να καλλιεργείται η εντύπωση στην κοινή γνώμη, με στήλες ολόκληρες των θλιβερών εφημερίδων μας, ότι οι νέοι αυτοί, οι αναρχικοί, είναι οι βομβιστές και ίσως οι πιθανοί δράστες των δολοφονιών ή εμπρησμών. Και φυσικά, όταν με το καλό τελειώσει η δίωξη των εκατό, σαράντα ή είκοσι παιδιών και η όλη επιχείρηση στεφθεί με «επιτυχία», να πάρει τις διαστάσεις ενός πραγματικού θριάμβου... κατά του εγκλήματος. Την ίδια ώρα που δολοφονούνται εκδότες και οι δολοφόνοι δεν ανευρίσκονται. Δολοφονούνται πολίτες και οι δολοφόνοι δεν αποκαλύπτονται. Πεθαίνουν νέοι από ξυλοδαρμούς και οι δράστες κυκλοφορούν ανενόχλητοι και, τέλος, δεν... ανακαλύπτονται.

Την ίδια ώρα η πολιτεία αγανακτεί διότι υπάρχουν μερικά ζωντανά της κύτταρα που αντιδρούν άτεχνα, ανοργάνωτα, ίσως μ' αφέλεια, σ' όλην αυτή την οργανωμένη κρατική ασχήμια, αντί να βλογάμε τον Θεό που βρίσκονται ακόμη μερικοί που δεν συνήθισαν στην «παρουσία του τέρατος». (...) Κορίτσια κι αγόρια με γυαλιά, έτσι καθώς κοιτάτε με απορία κι αγανάκτηση για ό,τι συμβαίνει γύρω σας, είμαι μαζί σας. Και σας αγαπώ».

Η διάλεξη του Μάνου Χατζιδάκι για το ρεμπέτικο..

Όχι δεν ακούμε μόνο εληνική αγγλόφωνη μουσική. Όχι δεν είμαστε υποστηρικτές μόνο της rock μουσικής. Όχι οι Pink Floyd δεν είναι η μοναδική μας αδυναμία. Στην δισκοθήκη μας δεν υπάρχουν μόνο "¨ξένης" προελέυσεως δίσκοι. Και όταν λέμε δισκοθήκη ενοουμε κανονική!! Με δίσκους βινυλίου για να μην ξεχνιόμαστε. Πλάι στους Floyd, τους Smiths, τους Clash και τους Rainning Pleasure υπάρχουν σε περίοπτη θέση δίσκοι του μεγάλου Μάνου Χατζιδάκι, του τεράστιου Βασίλη Τσιτσάνη, του αρχάγγελου ¨Νίκου Ξυλούρη και φυσικά του Νικόλα του Άσιμου και τόσων άλλων Ελλήνων δημιουργών. Το ρεμπέτικο ας πούμε είναι μια επίσης μεγάλη αδυναμία μας, 'οπως και πολλών άλλων Ελλήνων. Η μουσική αυτή που πέρασε στην κυριολεξία από 40 κύμματα μέχρι να γίνει αποδεκτή και πριν "καταντήσει" της μοδός. Και τι καλύτερη ερμηνία για την θέση του ρεμπέτικου από την διάλεξη του Μάνου Χατζιδάκι (για το ρεμπέτικο) που δόθηκε στις 31 Ιανουαρίου 1949, στο Θέατρο Τέχνης. Μια διάλεξη που ήταν "χαμένη" για πολλά χρόνια μέχρι που βρέθηκε από τον Θάνο Φωσκαρίνη στο αρχείο του Φοίβου Ανωγειανάκη και της Έλλης Νικολαίδου. Ο λόγος λοιπόν στον Μάνο Χατζιδάκι και τον καταπληκτικό του λόγο και γνώση επί του θέματος.

------------------------------------------------------------------

ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ: EΡΜΗΝEΙΑ ΚΑΙ ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΛΑΪΚΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ (PEΜΠΕΤIKΟ)

Θα ήθελα προκαταβολικά να σας πληροφορήσω, πως μ’ όλη μου την καλή διάθεση, δεν είμαι σε θέση να πω, ούτε καινούργια πράγματα, ούτε κι όσα μιλήσω απόψε να τα δώσω με σοφία. Θα προσπαθήσω όμως κι όσο μπορώ πιο καλά, να σας μεταδώσω αυτό που με κάνει να ζω και να βλέπω την αξία του μέχρι σήμερα περιφερόμενου λαϊκού σκοπού της πόλης.Τώρα αν τούτη η πανηγυριώτικη ομιλία για το ρεμπέτικο, γινόταν πριν δυο χρόνια, ίσως να ΄χε κάπως διαφορετικό χαρακτήρα, δηλαδή να ΄ταν, πιο μεροληπτική –μπορούμε να πούμε – και συγχρόνως πιο ενθουσιαστική για το θησαυρό που κλείνουν οι ρυθμοί του ζεϊμπέκικου και του χασάπικου. Δεν θα μπορούσαμε ίσως να ξεφύγουμε από τη γοητεία του γυαλένιου ήχου ενός μπουζουκιού για να κοιτάξουμε το θέμα μας στη ρίζα του κι ακόμη να μείνουμε όσο χρειάζεται ψυχροί κι αντικειμενικοί για μια τέτοια δουλειά.

Αυτό -θα πείτε- μπορεί να γίνει σήμερα; Είναι κάτι που δεν μπορώ να προεξοφλήσω με βεβαιότητα. Όσο νά ΄ναι όμως, η μεγάλη διάδοση που πήρε τα δύο τελευταία χρόνια το ρεμπέτικο, μας αφήνει περιθώριο για μια τέτοια, επικίνδυνα πρώιμη, ομολογώ εργασία.

Το ρεμπέτικο, κι αυτό είναι γεγονός αναμφισβήτητο, έχει πια επιβάλλει τη δύναμή του, λίγο-πολύ σ΄ όλους μας, είτε θετικά, είτε αρνητικά, είτε δηλαδή γιατί το παραδεχόμαστε, είτε όχι, ενώ συγχρόνως βλέπουμε να έχει δημιουργηθεί γύρω του μια επιπόλαιη κατάσταση μόδας, που μας κάνει ν’ αντιδρούμε δικαιολογημένα σ’ αυτήν και ν’ αμφιβάλουμε για τη μελλοντική και ποιοτική εξέλιξη του είδους. (Εδώ πέρα βέβαια παίρνω σαν δεδομένο την ποιοτική του αξία). Και στον τόπο μας καθώς κι έξω, όλα περνούν απ’ αυτήν την περίοδο που ονομάζουμε μόδα. Μήπως απέφυγε κάτι τέτοιο το δημοτικό μας τραγούδι πριν 50 χρόνια, σαν φούντωνε το κίνημα των δημοτικιστών; Κι ακόμη πριν δύο χρόνια, το ίδιο δεν είχε συμβεί με τις λαϊκές εικαστικές τέχνες, όπου ο Θεόφιλος και ο Παναγής Ζωγράφος προβάλλονται στο ίδιο πλάνο με τον Χατζηκυριάκο-Γκίκα;Ποιος μπορεί να σταματήσει μια τέτοια κατάσταση, κι ακόμη ποιος μπορεί να μην παραδεχτεί ίσως την αναγκαιότητα αυτήν της περιόδου μόδας -ας την πούμε- ωσότου τα πράγματα κατασταλάξουν κι έλθουν στη φυσική τους θέση; Το ίδιο πρέπει -νομίζω- να περιμένουμε και με τα ρεμπέτικα. Γιατί θά ΄ναι κάπως ανόητο αν νομίσουμε, ότι ο χασάπικος μπορεί ή πάει ν΄αντικαταστήσει το ταγκό. Οι λαϊκοί τούτοι ρυθμοί έχουν κάτι πολύ, περισσότερο απ’ όσο χρειάζεται για να καλυφθούν οι βραδινές μας διασκεδαστικές ώρες - άσχετα αν αυτός ο χαρακτήρας επιβάλλεται κι επικρατεί στις λαϊκές τάξεις.

Ύστερα για μας θά ΄ναι μεγάλο ψέμα αν ισχυρισθούμε ότι είναι δυνατόν να εκδηλωθούμε μ’ αυτούς τους τόσο γυμνούς κι απέριττους ρυθμούς. Κάτι τέτοιο μόνο για αυτούς, που με κρασί ή με άλλα μέσα, στέλνουν στο διάβολο - που λεν- κάθε κοινωνικό φραγμό και κάθε σύμβαση, έστω και για μια ώρα. Παρατηρώντας όμως μια ιδιότητα αυτών των ρυθμών, ήδη δημιουργείται μέσα μας ένας θαυμασμός για τη δύναμη που περιέχουν και που μας κινεί το ενδιαφέρον να γνωρίσουμε από κοντά τούτη τη δύναμη που από ΄δω και πέρα λες και σαν μαγεία μας φέρνει σ΄ άμεση επαφή με το μελωδικό της στοιχείο. Αυτά όμως όλα κουράζουν σαν δεν τα δεις έξω απ΄ την καθημερινότητά τους. Κάθε απόπειρα που θα κινήσει να φέρει το ρεμπέτικο τραγούδι σε καθημερινή χρήση, και επιπόλαια και καταδικασμένη είναι. Αλλά το ίδιο μήπως δεν συμβαίνει και με την άλλη μουσική, αυτήν που ονομάζουμε σοβαρή; Μπορεί κανείς να φανταστεί ποτές, πως μια βραδιά κεφιού του, είναι δυνατόν να την καλύψει με την Σονάτα 110 του Mπετόβεν; (Δικαιολογημένα τώρα ίσως να σας γεννηθεί απορία για τη σχέση που μπορεί να έχει το ρεμπέτικο με τον Μπετόβεν. Παρ΄ όλο που και αργότερα θα επανέλθω σε παρόμοιους παραλληλισμούς σας προειδοποιώ πως δεν υπάρχει απολύτως καμία σχέση).

Λοιπόν δεν νομίζω, πως ο σνομπισμός αυτός γύρω από το ρεμπέτικο τραγούδι είναι δυνατό να μας σταθεί εμπόδιο, για να κοιτάξουμε προσεκτικά την αξία του και ν΄αγαπήσουμε την αλήθεια και τη δύναμη που περιέχει. Αυτά τα τραγούδια είναι τόσο κοντινά σε μας και σε τέτοιο σημείο δικά μας, που δεν έχoμε νομίζω σήμερα τίποτ΄ άλλο για να ισχυριστούμε το ίδιο.Μα πριν μπούμε σ΄ ένα αναλυτικότερο κοίταγμα του είδους αυτών των τραγουδιών, ας επιστρέψουμε για χατίρι μου σε μια κοντινή μα περασμένη πια εποχή και να δούμε μαζί εξελικτικά όλη την ποιητική ατμόσφαιρα, που συνθέτουν και δημιουργούν τα ρεμπέτικα, μέσα στην αυστηρή και δικιά τους περιοχή.

Κατοχή. Πάνω σε μια γυμνή και παγωμένη άσφαλτο με μοναδικό φωτισμό την ψυχρή όψη ενός φεγγαριού, προχωράμε μ΄ ένα φίλο. Ένας λεπτός μα διαπεραστικός ήχος μπουζουκιού καθρεφτίζεται -λες- μες στην άσφαλτο και μας ακολουθεί βήμα προς βήμα. Ο φίλος μου προσπαθεί να μου εξηγήσει τη διάθεση φυγής και την έντονη εμμονή σ΄αυτή τη διάθεση που κρατούν οι τέσσερις νότες του περιφερόμενου τότες τραγουδιού «Θα πάω εκεί στην αραπιά». Μάταια προσπαθούσε να μου μεταδώσει τη συγκίνησή του και να μου δείξει μαζί αυτό το αντίκρισμα που υπήρχε αυτής της «διάθεσης φυγής» - καθώς την ονόμαζε στην όλη δημιουργημένη ατμόσφαιρα της πολιτείας των Αθηνών. Του λόγου μου -κάπως δικαιολογημένα βλέπετε με τη μικρή μου τότες ηλικία- του έφερνα όλες μου τις αντιρρήσεις, κουβαλώντας γνωστά επιχειρήματα που ιδιαίτερα σήμερα χρησιμοποιούνται πάρα πολύ από Αθηναίους της ώριμης ηλικίας. Δηλαδή περί αγοραίου, φτηνού και χυδαίου είδους καθώς κι άλλα παρόμοια. Αυτός όμως επέμενε τονίζοντας την κάθε λέξη του σύμφωνα με το ρυθμό «Θα πάω εκεί στην αραπιά», θέλοντας ίσως να μου δώσει και μια ρυθμική επαλήθευση των όσων έλεγε πάνω στο τραγούδι.

ΤΟ ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΤΗΣ ΔΙΑΛΕΞΗΣ ΕΔΩ ΣΤΟ ΕΠΙΣΗΜΟ SITE TOY MANOY XATZIDAKI.....

Μάνος Χατζιδάκις: Αντικατοπτρισμοί ενός μύθου...

Το Γιουσουρούμ σιωπά μπροστά στον άνθρωπο, στον καλλιτέχνη στον δάσκαλο Μάνο Χατζιδάκι. Δεν έχει να γράψει κάτι περισσότερο από όλα αυτά που έχουν γραφεί και έχουν ειπωθεί όλα αυτά τα χρόνια σε περιοδικά, εφημερίδες, τηλεοπτικά κανάλια, blogs και βιβλία. Δεν πιστεύει ότι μπορεί να προσφέρει έστω το μικρότερο λιθαράκι στον (ήδη ανοικοδομημένο) μύθο που ακούει στο όνομα Μάνος Χατζιδάκις. Δεν είχαμε την ευλογία να έχουμε προσωπική σχέση με τον συνθέτη των χρωμάτων ώστε να είμαστε κοινωνοί ιστοριών και να σας τις μεταφέρουμε. Ιστορίες για την ταπεινότητά με την οποία αυτός ο άνθρωπος βίωνε την δημοσιότητα γύρω από το κάθε τι έκανε ή έλεγε. Ιστορίες για το πόσο «ντρεπόταν» για το όσκαρ που κέρδισε με την σύνθεσή του για το «Ποτέ την Κυριακή» (το ίδιο ένιωθε και για την ίδια την σύνθεση). Ένα όσκαρ που σώθηκε στην κυριολεξία την τελευταία στιγμή από τα σκουπίδια. Μια ιδιότυπη «ντροπή» που τον έκανε να μην αντέχει στο άκουσμα του τραγουδιού που τον έκανε διάσημο σε ολόκληρο τον κόσμο. Είναι ο ίδιος συνθέτης που από την μία έγραφε τραγουδάκια (έτσι συνήθως τα έλεγε) για τις ταινίες της Αλίκης, και από την άλλη δημιουργούσε μουσικά θαύματα όπως ο Μεγάλος Ερωτικός και η Οδός Ονείρων. Ο άνθρωπος που λάτρεψε το ρεμπέτικο τραγούδι (την underground μουσική της Ελλάδος όπως την αποκαλούσε- διαβάστε εδώ την περίφημη διάλεξη του για το ρεμπέτικο), και που αποφάσισε να στείλει σε ένα βράδυ την Μαρίζα Κωχ στην Eurovision να τραγουδήσει το Παναγιά μου- Παναγιά μου, μια μπαλάντα διαμαρτυρίας, με σκοπό την δημοσιοποίηση της Κυπριακής τραγωδίας (διαβάστε εδώ περισσότερα για το θέμα στον φίλο bosko).
Συνεργάστηκε με τον μεγάλο Κάρολο Κουν, τον Νίκο Γκάτσο αλλά και με νέους καλλιτέχνες τους οποίους «έβαλε» στο Τρίτο Πρόγραμμα (π.χ Φλωρινιώτης) του οποίου υπήρξε διευθυντής. Ποιος δεν έχει ακούσει ιστορίες για το οξύ του πνεύμα και τον υπέροχο κριτικό του λόγο. Τραγούδια του έχουν πει (και διασκευάσει) η Νταντωνάκη, η Αλεξίου, ο Δημήτρης Χορν (το Ηθοποιός, τραγούδι που το είχε πρωτοπεί ο Κούρκουλος στο θέατρο), η Μελίνα Μερκούρη, η Καρέζη αλλά και ο Κωνσταντίνος Βήτα και οι Raining Pleasure. Το Γιουσουρούμ είναι υπερήφανο που στην δισκοθήκη του υπάρχουν δίσκοι (και όταν λέμε δίσκοι εννοούμε βινίλιο) όπως η Οδός Ονείρων, Ο Μεγάλος Ερωτικός, Το Χαμόγελο της Τζοκόντας, οι Δεκαπέντε Εσπερινοί και το Reflections στις αρχικές τους εκτελεέσεις. Δίσκοι που αποτελούν μέρος του κρυμμένου μας θησαυρού. Το άγνωστο (στο ευρύ κοινό) μέχρι πριν από λίγα χρόνια Reflections είναι από τα αγαπημένα μας μουσικά ταξίδια. Ένα έργο που κυκλοφόρησε το 1969 ως το αποτέλεσμα της συνεργασίας του Μάνου Χατζιδάκι (μουσική) με το συγκρότημα New York Rock And Roll Ensemble (στίχοι, τραγούδι). Είναι η εποχή που ο συνθέτης βρίσκεται στην America, όπου είχε το 1966 για τη θεατρική διασκευή του Ποτέ την Κυριακή με τον τίτλο Illya Darling, και πειραματίζεται με την ροκ. Ένας δίσκος που περιέχει τραγούδια όπως το υπέροχο και αγαπημένο Dedication , το Lover Her και φυσικά το χιλιοτραγουδισμένο Kemal (διαβάστε εδώ για την ιστορία του τραγουδιού).

Get this widget Track details eSnips Social DNA

Το 1993 το “Reflections” επανεκδόθηκε με τίτλο «Αντικατοπτρισμοί», σε στίχους του Νίκου Γκάτσου και ερμηνεύτρια την Αλίκη Καγιαλόγλου με την συμμετοχή του συνθέτη. Με αυτά κα αυτά φτάσαμε στο 2004 όπου η Έλλη Πάπαλα καλεί τους Raining Pleasure να συμμετέχουν σε μια σειρά κοινών εμφανίσεων με τραγούδια του Χατζιδάκι. Εκεί προφανώς γεννιέται και η ιδέα της διασκευής του Reflections από τους Pleasure. Στις αρχές του 2005 το συγκρότημα ταξιδεύει στην Γερμανία όπου και ηχογραφεί την δική του εκδοχή του έργου. Μια εκδοχή που παρόλο το δύσκολο του εγχειρήματος (ορατός ο φόβος να χαρακτηριστεί ιεροσυλία από διάφορους «ειδικούς») άρεσε πολύ, πούλησε πάνω από 35000 αντίτυπα δίνοντας ώθηση στο συγκρότημα αλλά και την Ελληνική Αγγλόφωνη μουσική σκηνή. Ώθηση που δυστυχώς από ότι φαίνεται δεν την εκμεταλεύτηκαν οι αρμόδιοι όπως έπρεπε.

Την περασμένη Κυριακή συμπληρώθηκαν 14 χρόνια από τον θάνατο του μεγάλου Μάνου Χατζιδάκι. Ρουφήξαμε κάθε σειρά, κάθε δευτερόλεπτο των αφιερωμάτων των ημερών για τον συνθέτη. Ειλικρινά δεν έχουμε κάτι να προσθέσουμε παρά μόνο να προτείνουμε: διαβάστε εδώ-από τον φίλο bosko, εδώ-από το άρωμα του τραγουδιού, εδώ από τον φίλο ιστό, όμορφα κείμενα-αφιερώματα και δυο ενδιαφέρουσες συνεντεύξεις του συνθέτη εδω (σε εφημερίδα) και εδώ στα φιλικά Μουσικά Προάστια. Σας αφήνουμε με το αφιέρωμα της εκπομπής "Η Μηχανή του Χρόνου" στον Χατζιδάκι- δείτε το δίπλα στα επιπλέον της ημέρας.

Get this widget Track details eSnips Social DNA

Καληνύχτα Κεμάλ, αυτός ο κόσμος δε θα αλλάξει ποτέ.Καληνύχτα...