Πέμπτη 14 Ιουλίου 2022

Ο Σωκράτης, η δικαιοσύνη, το συμφέρον του ισχυρού και μια σύγχρονη υπόθεση παιδεραστίας

O  Γοργίας αποτελεί μετά την Πολιτεία και τους Νόμους  τον μακροσκελέστερο διάλογος του Πλάτωνα. Παρόλο θεωρητικά το θέμα του διαλόγου είναι η ρητορική, η δικαιοσύνη βρίσκεται στο επίκεντρό του.  

Όπως και όλοι οι διάλογοι του Πλάτωνα, αποτυπώνει μια (μη πραγματική) συζήτηση ανάμεσα στον (μεγάλο δάσκαλο) Σωκράτη το σοφιστή Γοργία, τον Πώλο και τον Καλλικλή (οι δυο τελευταίοι είναι του Γοργία). Χαρακτηριστικό είναι ότι κανείς από τους συνομιλητές του Σωκράτη δεν έχει λάβει φιλοσοφική εκπαίδευση ενώ ο Καλλικλής επισημαίνει αργότερα πως είναι περήφανος γι’ αυτό ενώ ο Πλατωνικός αυτός διάλογος είναι ο μόνος στον οποίο ο Σωκράτης δεν κατορθώνει να πείσει κανέναν από τους συνομιλητές του.

Ο Πλάτωνας εδώ (πιστός στα χνάρια του δασκάλου του Σωκράτη) απορρίπτει το δίκαιο της ανταπόδοσης και θεμελιώνει τη δική του αντίληψη της δικαιοσύνης επάνω στην ακεραιότητα της ψυχικής ισορροπίας του ανθρώπου. 

Ας δούμε λοιπόν ορισμένα ενδιαφέρονται αποσπάσματα του διαλόγου.

Ο Πλάτωνας υποστηρίζει ότι με τη δικαιοσύνη ο άνθρωπος γίνεται ευτυχισμένος, ενώ  υποστηρίζει δύο θέσεις: ότι είναι καλύτερο να αδικείται κανείς από το να διαπράττει αδικία, και ότι είναι προτιμότερο για κάποιον που έχει διαπράξει αδικία να τιμωρείται από το να αποφεύγει την τιμωρία.

Από την άλλη ο Καλλικλής υπερασπίζεται το φυσικό δίκαιο, σύμφωνα με το οποίο οι λίγοι και ανώτεροι υπερέχουν και έχουν το δικαίωμα να ικανοποιούν οποιαδήποτε επιθυμία τους και να εξασφαλίζουν μεγαλύτερο μερίδιο στα αγαθά από τους κατώτερους, ταυτίζοντας έτσι  το δίκαιο με το συμφέρον του ισχυρού. 

Ο Γοργίας ισχυρίζεται ότι η ρητορική αποτελεί τέχνη που χρησιμοποιείται για την εξασφάλιση πειθούς και ότι μπορεί επίσης να πείσει για το τι είναι δίκαιο και άδικο στα δικαστήρια και τις δημόσιες συνελεύσεις. Ο Σωκράτης παρατηρεί ότι οι άνθρωποι πείθονται τόσο για αλήθειες όσο και για ψεύδη. 

Κάθε συνειρμική σκέψη και σύνδεση της Πλατωνικής/Σωκρατικής έννοιας της δικαιοσύνης με την υπόθεση του γνωστού σκηνοθέτη Λιγνάδη απόλυτα θεμιτή.

more@http://n1.intelibility.com/ime/lyceum/?p=lemma&id=29&lang=1

Δεν υπάρχουν σχόλια: